บ้านไต่ระดับ วางรับกับพื้นที่ ไม่ต้องปรับหน้าดิน
ถ้ามีที่ดินใกล้เนินเขาอยู่สักแปลงที่มีระดับความต่างของเนินกับพื้นราบค่อนข้างมาก คนที่เป็นเจ้าของที่ดินลักษณะนี้ก็มักเห็นว่าเป็นข้อจำกัดและพลอยกลุ้มใจเมื่อจะต้องลงมือสร้างบ้าน เพราะต้องทำการปรับหน้าดินให้ราบเรียบเสมอกันเพื่อให้เหมาะกับการก่อสร้าง ซึ่งเป็นขั้นตอนที่ยุ่งยาก เสียเวลา และสิ้นเปลืองค่าใช้จ่ายไม่น้อย สถาปนิกมือโปรหลาย ๆ คนจึงพยายามหาวิธีขจัดข้อด้อยของบ้านบนเนิน ด้วยการหาวิธีการสร้างบ้านให้รับกับพื้นที่แทนที่การขุดปรับหน้าดิน เหมือนบ้านหลังนี้ในประเทศบราซิลที่ Denis Joelsons เลือกสร้างบ้านให้แนบไปกับเนินดิน ใช้ข้อด้อยของพื้นที่ให้กลายเป็นจุดเด่น นอกจากจะไม่ทำให้เสียหน้าดินไปเปล่า ๆ แล้ว ยังลดขั้นตอนในการสร้างบ้านไปได้มาก ลองเข้ามาชมไอเดียเพื่อเป็นแนวทางในการสร้างบ้านในอีกรูปแบบหนึ่งกันดูนะครับ
ออกแบบ : Denis Joelsons
เนื้อหา : บ้านไอเดีย
บ้านสวยกลางป่าหลังนี้ตั้งอยู่แถบชนบทของเมืองเซาเปโล ประเทศบราซิล ซึ่งเต็มไปด้วยภูมิประเทศที่สูงชันเพราะเป็นส่วนหนึ่งของสันเขา ทำให้ที่ดินสูงไม่เท่ากันและมีบริเวณที่ราบน้อย หนึ่งในความท้าทายของการสร้างบ้านหลังนี้คือ การหาวิธีการที่จะบูรณาการที่ราบกับเนินดินต่างระดับเข้าด้วยกันจนสามารถสร้างเป็นที่อยู่อาศัยได้ จากการปรึกษากันระหว่างสถาปนิกกับเจ้าของบ้าน เห็นตรงกันว่าไม่ต้องปรับหน้าดินให้เท่ากัน แต่จะสร้างบ้านให้รับกับเนินแทน จนได้ออกมาเป็นบ้านสวย 2 ชั้น ที่ไม่ต้องเพิ่มโครงสร้างบ้านให้สูงขึ้น กระบวนการสร้างบ้านจึงรบกวนทัศนียภาพเดิมน้อยมาก เมื่อมองภาพบ้านที่สร้างเสร็จจะดูเหมือนยกบ้านมาวางบนเนินได้พอดิบพอดี
ทางเดินเข้าสู่ตัวบ้านเป็นเนินดิน มีบันไดเล็ก ๆ ไต่ระดับขึ้นเชื่อมต่อระหว่างพื้นที่ลานดินนอกตัวบ้านเข้าสู่บริเวณบ้าน
บ้านบนเนินต่างระดับบางหลังเลือกใช้วิธีปรับพื้นที่ดินบริเวณ Slope ต่ำ ให้สูงขึ้นเท่า ๆ กับพื้นที่ด้านหลัง หรือทำเป็นเสาเพื่อยกตัวบ้านขึ้น แต่บ้านหลังนี้ไม่ต้องเลยครับ ส่วนที่ติดพื้นก็ติดไป ส่วนที่อยู่สูงก็กลายเป็นพื้นที่ชั้นสอง เพราะเจ้าของบ้านต้องการใช้พื้นที่หน้าบ้านติดกับลานเป็นพื้นที่ใช้สอยหลัก ให้บ้านได้อยู่ใกล้ชิดธรรมชาติและใช้ในกิจกรรมสันทนาการของครอบครัว จึงเลือกวางตัวบ้านด้านหน้าราบกับพื้น ด้านหลังก่อขึ้นรับกับเนิน Slope สูง เมื่อมองจากด้านข้างจะเห็นลักษณะการวางตัวบ้านเป็นขั้นบันไดได้อย่างชัดเจน
โครงสร้างบ้านก่อสร้างด้วยไม้เป็นหลัก ให้ความรู้สึกผ่อนคลาย เป็นมิตร และใกล้ชิดธรรมชาติ ผนังด้านหน้าและด้านข้างใส่กระจกใสเต็มผนังโดยไม่ปิดทึบ การติดกระจกแบบนี้เหมาะสำหรับบ้านที่ต้องการรับแสงและบรรยากาศรอบ ๆ ช่วยเปิดทัศนียภาพให้บ้านเก็บความสดชื่นรอบตัวได้มาก แต่ตัวบ้านจะมีแค่ความนุ่มและโปร่งก็คงไม่สมดุลย์ สถาปนิกจึงเพิ่มส่วนที่ตัดอารมณ์ความโปร่งเบาของไม้และกระจก โดยการปูพื้นกระเบื้องสีดำและก่อผนังอิฐสีส้มขนาดใหญ่เข้ามาเสริมความมั่นคงแข็งแรง
การตกแต่งภายใน ส่วนหน้าของบ้านเป็นพื้นที่นั่งเล่นแบบ open plan เปิดพื้นที่โล่งกว้างตลอดแนวตัวบ้านมีห้องครัวอยู่ในบริเวณเดียวกัน การตกแต่งเน้นความเรียบง่าย สะดวกในการปรับเปลี่ยนฟังก์ชั่นการใช้งาน มีเพียงโซฟาสีเทาตัวนุ่ม โต๊ะกลางตัวเล็ก ที่วางบนพรมสีอ่อนอยู่ใกล้ ๆ เตาผิง เท่านี้ก็ทำให้ความอบอุ่นแผ่กระจายไปทั่วตัวบ้าน
ระบบการระบายอากาศของบ้านจดการได้ดีเยี่ยม นอกจากจะเปิดประตูบานใหญ่ได้กว้างให้อากาศไหลเวียนได้สะดวกแล้ว ยังติดบานกระจกสวิงไว้บริเวณช่องว่างระหว่างหลังคาที่สามารถปิดเปิดได้ตามความเหมาะสมของสภาพอากาศ หากรู้สึกว่าบ้านร้อนก็เปิดให้ช่องลมระบายความร้อนที่ลอยตัวขึ้นสูงออกไปจากตัวบ้าน ทำให้ไม่มีความร้อนสะสมในอาคาร
ห้องครัวตกแต่งบานตู้ด้วยไม้ลายธรรมชาติ สีของไม้เข้ากันได้ดีกับอิฐสีส้ม ปูท็อปด้วยหินแกรนิตสีดำล้อไปกับพื้นกระเบื้องโทนสีเดียวกัน ผนังครัวด้านหนึ่งติดหน้าต่างกระจกช่วยระบายอากาศในครัวได้ดี ผนังอีกด้านติดบันไดขั้นเล็ก ๆ เป็นส่วนเชื่อมต่อไปยังส่วนห้องนอน 3 ห้องและห้องน้ำที่อยู่บนชั้นสองซึ่งซ่อนตัวอยู่หลังกำแพงบ้าน
เจ้าของบ้านเน้นการใช้งานในพื้นที่ส่วนรวมมากกว่าพื้นที่ส่วนตัว จะเห็นได้จากการจัดขนาดของพื้นที่ ขณะที่พื้นที่ใช้ชีวิตด้านหน้าเปิด โล่ง กว้าง แต่ห้องนอนกลับตรงกันข้ามตรง เพราะเป็นเพียงห้องเล็ก ๆ พอใส่เตียงนอน 1 เตียง ตู้เสื้อผ้า 1 ใบ ให้พักผ่อนได้อย่างเป็นส่วนตัว
ห้องนั่งเล่นหน้าบ้านเปิดกว้างต่อเนื่องไปยังพื้นที่ลานกรวดทรายหน้าบ้าน ทำให้พื้นที่นี้เหมือนเป็นห้องเดียวกัน เมื่อชวนเพื่อน ๆ มาสังสรรค์กันที่บ้านไม่ว่าจะแบ่งกลุ่มนั่งผิงไฟอยู่ในบ้าน หรือจะนั่งชมทิวทัศน์ข้างนอกก็ไม่ขาดการเชื่อมต่อ
ข้อจำกัดมีไว้ให้ก้าวข้าม บ้านหลังนี้ก็เช่นกัน เป็นตัวอย่างที่ดีที่ทำให้เราได้เห็นเป็นรูปธรรมว่าการทลายข้อจำกัดนั้นทำได้จริง เมื่อเราลองหาหนทางก็จะพบคำตอบใหม่ ๆ แน่นอนครับ
