บ้านริมน้ำอัมพวา
หากใครเป็นนักเดินทางด้วยทางรถหรือทางเรือ จะต้องเคยผ่านเส้นทางมากมาย และในระหว่างนั้นอาจสังเกตเห็นอาคารบ้านเรือนที่สวยงามโดดเด่นสร้างความประทับใจเมื่อยามพบเห็น นี่เป็นหนึ่งแรงบันดาลใจสำหรับการสร้างบ้านของครอบครัวอารยอสนีที่เติบโตและประกอบธุรกิจในอำเภออัมพวา จังหวัดสมุทรสงคราม ที่ซึ่งผู้คนมีชีวิตและวัฒนธรรมผูกพันกับแม่น้ำแม่กลองมาตั้งแต่อดีต จนได้รับการขนานนามว่าเป็น “เมืองสายน้ำสามเวลา” เมื่อมีโอกาสได้เป็นเจ้าของที่ดินผืนงามติดกับคุ้งน้ำ ซึ่งเป็นจุดตัดแม่น้ำกับคลองอันเป็นเส้นทางที่นักท่องเที่ยวมักนั่งเรือผ่านไปทำบุญ 9 วัด และชมหิ่งห้อยยามค่ำคืน จึงมอบหมายให้ D minus plus B ทำหน้าที่ออกแบบบ้านที่จดจำแก่ผู้ที่สัญจรผ่านไปมา ในขณะที่ใช้งานได้อย่างมีประสิทธิภาพไปพร้อม ๆ กัน
ออกแบบ : D minus plus B
ภาพถ่าย : Nattakit Jeerapatmaitree
เนื้อหา : บ้านไอเดีย
เจ้าของบ้านได้เปิดโอกาสให้สถาปนิกได้นำเสนอแนวคิดในการออกแบบอย่างเต็มที่ โดยกำหนดความต้องการเพียงไม่กี่ข้อ คือ บ้านสไตล์โมเดิร์นทรอปิคอลที่ทันสมัย โปร่งโล่ง อยู่แล้วรู้สึกสบายในทุกฤดู สามารถรับวิวและธรรมชาติที่เต็มเปี่ยมไปด้วยเสน่ห์ของอัมพวาได้อย่างเต็มที่ หลังจากประมวลโจทย์ที่เจ้าของบ้านต้องการแล้วสถาปนิกจึงเริ่มงาน โดยกำหนดตำแหน่งพื้นที่ใช้สอยและขนาดห้องพร้อมกับออกแบบสถาปัตยกรรมภายนอกให้ตอบโจทย์การอยู่อาศัยในทุกแง่มุม ผลงานออกมาเป็นบ้านสองชั้นขนาดใหญ่ถึง 1,500 ตารางเมตร ที่ใช้เวลาออกแบบและก่อสร้างนานถึง 3 ปี รูปลักษณ์โดดเด่นสามารถมองเห็นได้ชัดเจนจากไกล ๆ เป็นเสมือนอีกหนึ่งแลนด์มาร์คที่จะถูกกล่าวถึงต่อไปในอัมพวา
คลิกที่ภาพ เพื่อชมภาพขยายใหญ่
พื้นที่ใช้สอยของบ้านจะถูกแบ่งอย่างชัดเจนด้วยกำแพงขนาดใหญ่ในบริเวณทางเข้าหลัก ซึ่งตัวกำแพงนี้นอกจากจะสร้างความเป็นส่วนตัวจากสายตาของคนภายนอกที่ผ่านไปมาแล้ว ยังใช้ Texture ที่สวยงามของแผ่นหินช่วยสร้าง Surprise Space เป็นมุมมองที่ต้อนรับการมาถึงอย่างน่าตื่นตาก่อนเปิดเข้าสู่โถงทางเดินภายในบ้าน
ประตูบ้านไม้สักบานเรียบออกแบบให้เป็นบานหมุน สามารถเลือกได้ว่าจะเปิดหรือปิดบานไหนตามต้องการ เมื่อปิดพร้อมกันทุกบานก็จะกลายเป็นผนังบ้านที่เิ่มความน่าสนุก ส่วนโถงทางเดินบริเวณชั้น 1 ทำหน้าที่เชื่อมพื้นที่ระหว่างห้องเกมกับห้องนั่งเล่น และยังเป็นพื้นที่นั่งเล่นกึ่งกลางแจ้งชวนให้ออกมานั่งสูดอากาศรับแสงธรรมชาติยามเช้าในวันที่อากาศดีๆ
จากภาพอาคารในด้านหน้าดูเหมือนเป็นอาคารเรียงยาวหน้ากระดานทรงกล่องสี่เหลี่ยม แต่เมื่อเข้าสู่ตัวจะพบว่าไม่ใช่ เพราะจากแปลนบ้านจะเห็นว่ารูปร่างบ้านเหมือนกากบาทขนาดใหญ่ ยื่นออกไปรับวิวได้ทุกด้าน บ้านที่เหมือนมีคานยื่นออกมาบนชั้น 2 ยังช่วยปกป้องชั้นล่างจากแดดและฝนทั้ง 4 ด้านด้วย
จากโถงทางเดินให้ดูเหมือนพื้นที่นอกอาคาร สถาปนิกจัดพื้นที่ใช้สอยแบ่งออกเป็น 2 ปี คือ ด้านขวามือจะเป็นพื้นที่ส่วนตัวของครอบครัว ประกอบด้วยห้องนั่งเล่นขนาดใหญ่ที่เชื่อมต่อกับห้องครัว ซ้ายมือเป็นห้องนอนแขก ห้องเล่นเกมส์ พื้นที่กลางแจ้งตรงกลางสร้างสระว่ายน้ำขนาดใหญ่ให้ขนานยาวไปกับตัวบ้าน เมื่อมองจากริมแม่น้ำเข้ามาจะสร้างความรู้สึกว่าแม่น้ำและบ้านเชื่อมถึงกัน
พื้นที่ใต้ห้องนอนชั้นบนจัดเป็นสวนนั่งเล่นกึ่งกลางแจ้ง โดยใช้ห้องนอนทำหน้าที่แทนชายคาบ้านเพื่อสร้างร่มเงาและกันละอองฝน
ส่วนฝั่งขวามือของบ้านกำหนดให้เป็นพื้นที่ส่วนตัวของครอบครัว ประกอบด้วย ห้องนั่งเล่นขนาดใหญ่ที่เชื่อมต่อกับครัวลิฟท์และบันไดนำขึ้นไปยังห้องนอนบนชั้น 2 เมื่อเปิดประตูหลักเข้ามาก็จะพบกับความใสของผนังที่สามารถมองทะลุผ่านไปยังแม่น้ำแม่กลองได้ เหนือมุมนั่งเล่นออกแบบพื้นที่ให้เป็นโถงสูง Double Space ขนาดใหญ่ใจกลางบ้าน ช่วยให้ความรู้สึกโปร่งโล่ง และเอื้อให้อากาศร้อนลอยตัวขึ้นสู่ที่สูงได้ดี
ทั้งห้องเกมและห้องนั่งเล่นสถาปนิกได้ออกแบบผนังให้เป็นกระจกใสขนาดใหญ่ ความสูงจากพื้นจดฝ้าเพดานความสูงกว่า 3 เมตร จึงดูราวกับบ้านไร้ผนังสามารถชื่นชมวิวสนามหญ้า ท้องฟ้า ผืนน้ำภายนอกและรับแสงพระอาทิตย์ขึ้นในตอนเช้าได้เต็มตา
ด้วยแนวคิดหลักที่เป็นบ้านโมเดิร์นทรอปิคอล ทำให้ทีมงานพยายามเปิดบ้านให้กว้างที่สุดเพื่อรับแสง ลม หรือความเย็นจากน้ำ ภายในตัวอาคารมีเสปซขนาดใหญ่ ลดสิ่งกีดขวางการเดินทางของแสง ลม และเพิ่มช่องทางการระบายอากาศร้อนให้มากที่สุด ด้วยการจัดบ้านแบบเปิด (open plan) และเชื่อมพื้นที่แนวตั้งด้วยการทำโถงเพดานสูง ส่วนผนังและประตูใช้วัสดุกระจกมาช่วยดึงแสงธรรมชาติเข้าสู่ภายใน และช่วยเบลอขอบเขตสร้างความต่อเนื่องระหว่างภายในกับพื้นที่ว่างภายนอก โดยเลือกกระจกที่ไม่ดูดซับความร้อน ใส่ฟาซาดช่วยกรองแสงอีกชั้น เพื่อให้บ้านไม่ขาดแสงและยังคงสภาวะสบาย
จะเห็นว่าผนังบ้านไม่ได้มีแค่กระจก แต่จะสลับด้วยไม้ ซึ่งสถาปนิกเลือกใช้ไม้สักเป็นวัสดุหลักทั้งภายนอกและภายใน เพราะต้องการลวดลายและเนื้อไม้สีน้ำตาลตามธรรมชาติที่มีความเฉพาะตัวของไม้สักมาช่วยสร้างความอบอุ่น ไม้สักยังมีคุณสมบัติเรื่องความทนทานต่อสภาพอากาศและปลวกไม่กินจึงเหมาะใช้งานในระยะยาว ด้านที่มีฟาซาดไม้สักชั้น 2 จะเป็นต้องปะทะกับแสงแดด โดยเฉพาะในโซนห้องนอนที่หันหน้าทางทิศใต้จึงกรุด้วยไม้สักเพื่อป้องกันแสงแดด แล้ววางตำแหน่งช่องเปิดรับลมไว้ทางทิศอื่นแทน ส่วนห้องน้ำจัดไว้ปลายสุดของอาคารเพื่อให้ห้องน้ำทำหน้าที่เป็นกันชนกั้นความร้อนก่อนถึงห้องนอน และยังทำให้ห้องน้ำแห้งไม่อับชื้น
ไฮไลท์ที่สำคัญคือ บริเวณห้องนอนหลักที่เป็นเหมือนคานยื่น (cantilever) ออกมาจากโครงสร้างถึง 5 เมตร ให้รู้สึกเสมือนห้องนอนกำลังลอยตัวอยู่เหนือน้ำ หัวใจของห้องนอนอยู่ที่การมองเห็นวิวแม่น้ำให้ได้มากที่สุด สถาปนิกจึงหยิบจับกระจกใสมาใช้ทำผนังรอบด้านและเพิ่มความสูงของฝ้าเพดานให้อยู่ในระดับ 3.20 เมตร ช่วยสร้างสัดส่วนที่ดีในการเปิดรับวิสัยทัศน์ได้เต็มที่ ไม่ว่าจะยามเช้าหรือก่อนเข้านอนเจ้าของห้องก็ไม่พลาดซึมซับบรรยากาศดี ๆ ที่ธรรมชาติมอบให้
แม้แนวคิดหลักจะเป็นบ้าน Modern Tropical แต่สถาปนิกยังไม่ลืมนำสถาปัตยกรรมพื้นถิ่นมาปรับประยุกต์ใช้ในบ้านควบคู่กันไปด้วย อาทิ การปิดล้อมชั้นล่างด้วยกระจกใส มีพื้นที่ว่างกึ่งภายนอก ทำให้ดูคล้ายบ้านไทยภาคกลางที่มีใต้ถุนสูงในรูปลักษณ์ที่ทันสมัยขึ้น และทำหน้าที่ได้อย่างสมบูรณ์แบบ
แปลนบ้าน
