บ้านที่หายใจร่วมกับธรรมชาติ

ครั้งแรกที่ได้เห็นแบบบ้านหลังนี้ ความสนใจก็พุ่งไปที่เส้นสายของเปลือกบ้านและเหลี่ยมมุมที่เฉียบคม แต่เมื่อได้ฟังเรื่องราวที่มาแนวคิดในการสร้างบ้านหลังนี้จากสถาปนิก คุณแก้ว-คำรน สุทธิ กลับทำให้รู้สึกว่าความคมชัดที่เห็นถูกเคลือบคลุมไปด้วยความอบอุ่นของคำว่า “ครอบครัว” ซึ่งมีเสาหลักของบ้านคือ คุณวิชิต สัจจะธรรมรัตน์ ชาวไทยเชื้อสายอินเดียจากครอบครัวขนาดใหญ่ ที่มีความเหนียวแน่นของกลุ่มเครือญาติและมีวัฒนธรรมอันเป็นเสน่ห์ที่น่ารักคือ การนัดพบปะสังสรรค์รวมญาติเป็นประจำ เมื่อรู้สึกว่าบ้านหลังเดิมเล็กเกินไปจนไม่สอดคล้องกับไลฟ์สไตล์ โจทย์หลักแรก ๆ ที่เจ้าของบ้านต้องการ จึงเป็นการสร้างบ้านหลังใหม่ที่ใหญ่กว่าเดิม เพื่อให้ตอบรับกิจกรรมต่างๆ ได้ดีขึ้น ในขณะเดียวกันก็ให้ความสำคัญกับความรู้สึกเป็นมิตรกับธรรมชาติ เมื่อเข้ามาแล้วจะสัมผัสได้ถึงความสุขทั้งกาย สบายทั้งใจ ซึ่งเป็นที่มาของชื่อ “บ้านสุขใจดี”

ออกแบบ : Eco Architect
เนื้อหา : บ้านไอเดีย

บ้านที่ออกแบบเพื่อครอบครัว

ครอบครัว แม้จะเป็นคำๆ เดียวที่มีมุมให้มองหลากหลายรูปแบบ แต่มีสิ่งที่เป็นจุดมุ่งหมายร่วมกันคือ “ความอบอุ่น” บ้านหลังนี้จึงเน้นสเปซที่ตอบทุกโจทย์ให้ตอบรับกิจกรรมสำหรับสมาชิกทุกเจเนอเรชัน จากจุดเริ่มต้นนี้ถูกขยายแนวความคิดออกไปให้กว้างขึ้นว่ากว่าความอบอุ่น คือ “ความสบาย” ซึ่งมีปัจจัยประกอบมากมายให้สถาปนิกตีความ ศึกษา และจัดวาง ทั้งดีไซน์ สเปซ ทิศทางของแสง การเดินทางของลม องค์ประกอบของธรรมชาติอื่นๆ ไปจนถึงภูมิทัศน์ที่จะทำให้ใช้งานได้ง่ายขึ้น และมีส่วนเติมเต็มให้บ้านมีความเคลื่อนไหวภายในภายนอกให้นำไปสู่สภาวะสบาย

คลิกที่ภาพ เพื่อชมภาพขยายใหญ่

ทุกมิติของบ้านไม่ขาดธรรมชาติ

หากมองจากภาพรวมของบ้านจะเห็นว่า ด้านหน้าให้ความสำคัญกับสวนและสระค่อนข้างมากตัวอาคารจึงร่นเข้าไปด้านใน ซึ่งคุณคำรณอธิบายเหตุผลในการวางสัดส่วนพื้นที่สีเขียวและตัวอาคารลักษณะนั้นว่า ” Architecture, Interior และ Landscape จะถูกนำมารวมเป็นส่วนเดียวกันหมด โดยออกแบบบ้านให้ถอยร่นไปด้านหลังให้มากที่สุด และสร้างสเปซด้านหน้าบ้านฝั่งทิศใต้ไว้เยอะๆ เพื่อเป็นพื้นที่จัดสวน ให้สวนได้ทำหน้าที่ในการกรองความร้อน กรองเสียง กรองฝุ่น และเป็นพื้นที่ในการดูดกระแสลมเข้าสู่ตัวบ้าน”

สถาปนิกมีความเชื่อว่า เมื่อเรา “สบายกาย” จะส่งผลให้เรา “สบายใจ” ตามมาด้วย จึงวิเคราะห์หาจุดเด่นและข้อด้อยของบริบทโดยรอบเป็นอันดับแรก ๆ เพื่อบล็อกข้อจำกัดให้เหลือเพียงบ้านที่อยู่อย่างเย็นสบายที่สุดด้วยวิถีของธรรมชาติก่อนการพึ่งพาเทคโนโลยี การวางทิศทางของบ้านให้สอดคล้องกับแสงและลมจึงสำคัญมากในขั้นตอนนี้ ด้วยตัวบ้านหันหน้าหาทิศใต้ ซึ่งเป็นทิศที่โดนแดดทั้งวัน คุณคำรนจึงออกแบบให้พื้นที่ที่ต้องใช้งานในช่วงเวลากลางวัน ขยับหลบเพื่อหนีความร้อนจากแสงแดดให้มากที่สุดเท่าที่ทำได้ โดยใช้วิธีสร้างระเบียงของชั้น 2 และชั้น 3 ให้ยื่นออกมาเป็นเสมือนกันชนช่วยกันแดดให้กับชั้นล่าง

สระน้ำขนาดใหญ่สร้างบรรยากาศของบ้านโมเดิร์นทรอปิคอลที่ชุ่มฉ่ำไปด้วยไอเย็น ๆ จากน้ำ เมื่อลมพาดผ่านจากสระเข้าสู่ตัวบ้านจะหอบเอาความสดชื่นเข้าสู่ตัวบ้านไปพร้อม ๆ กัน มุมไหนของบ้านที่เป็นชาน ระเบียง ยื่นออกมาเป็นจุดพักผ่อนกลางแจ้ง จะจัดภูมิสถาปัตยกรรมสีเขียวเข้าไปสอดรับตรงจุดนั้น เพื่อให้ทุกมุมของบ้านไม่พลาดจากความสดชื่น และเอื้อให้คนได้อยู่ร่วมกับธรรมชาติอย่างชิดใกล้จนมีลมหายใจเดียวกัน

คิดอย่างดีเพื่อปกป้องบ้าน

นอกจากระเบียง สระน้ำ แนวต้นไม้แล้ว สถาปนิกยังใส่ double facade หรือระบบผนัง 2 ชั้น โดยใส่บานระแนงไม้ตีในแนวตั้งและแนวนอนตลอดแนวหน้าบ้านทางทิศใต้เพื่อช่วยกรองแดดอีกชั้น บานระแนงบนชั้นสองออกแบบให้สามารถเลื่อนไปมาได้ ส่วนผนังระแนงชั้นบนสุดก็ปิด-เปิดได้เช่นกัน วิธีการใส่เปลือกบ้านแบบนี้จะทำให้ผนังมีความยืดหยุ่นให้การใช้งานมากกว่าผนังก่ออิฐฉาบปิดทึบ สามารถเลือกปรับพื้นที่กันแดดได้ตามการเดินทางของแสง ระแนงไม้ที่ทึบสลับโปร่งนี้นอกจากการช่วยกรองแสงแดดแล้ว ยังทำหน้าที่รับลมธรรมชาติเข้าสู่ตัวอาคาร เพิ่มความเป็นส่วนตัวให้พื้นที่ภายในบ้านโดยที่ยังสามารถเห็นความเคลื่อนไหวภายนอกได้ชัดเจน

“ใจบ้าน” ที่ยินดีต้อนรับผู้มาเยือน

การรวมเครือญาติและพบปะสังสรรค์กันในครอบครัวที่มีจำนวน 20-40 คน ต้องการ public space ที่ค่อนข้างใหญ่กว่าบ้านทั่วไป และในแต่ละครั้งจะมีสมาชิกต่าง generation มาด้วย บางกลุ่มที่เป็นเด็กน้อยหรือวัยรุ่นอาจจะรู้สึกไม่ค่อยสนุกหากอยู่ในวงสนทนาของผู้ใหญ่ คุณคำรนจึงเน้นออกแบบให้บ้านมี space ที่โปร่ง โล่ง มีอิสระ และยืดหยุ่นในการใช้งาน เป็นเสมือน “ใจบ้าน” ให้คนในแต่ละกลุ่มเจเนอเรชันได้มีพื้นเป็นส่วนตัวในการทำกิจกรรม และออกแบบช่องเปิดขนาดใหญ่เชื่อมต่อพื้นใช้งานในจุดอื่น ๆ ที่กระจายตัวอยู่รอบ ๆ เอื้อให้แต่ละกลุ่มใช้งานได้โดยไม่รบกวนกันจนเกินไป แต่ก็ไม่ได้ตัดขาดออกจากกัน เป็นอีกหนึ่งรูปแบบการใช้สถาปัตยกรรมเป็นตัวช่วยสร้างศิลปะในการใช้ชีวิตได้อย่างงดงาม

การออกแบบสเปซขนาดใหญ่นี้สอดคล้องสัมพันธ์กันกับแนวคิดบ้านแบบ Modern Tropical สถาปัตยกรรมเขตร้อนที่เน้นการสร้างสเปซที่โปร่งโล่งขนาดใหญ่ มีช่องเปิดกว้าง ๆ เป็นพื้นที่ให้ลมไหลเข้าสู่ภายในและไหลระบายออกนอกบ้าน แบบ Cross Ventilation นอกจากนี้ยังสร้างการเชื่อมต่อพื้นที่ในแนวตั้งด้วยการเจาะเพดานสร้างโถงสูง Double Space เพื่อให้รับมือกับอุณหภูมิความร้อนให้ดีขึ้นพร้อม ๆ กับเติมความรู้สึกโออ่าเป็นพิเศษให้บริเวณห้องนั่งเล่น เพิ่มสัมผัสของความหรูหราด้วยการกรุผนังสูงนั้นด้วยแผ่นหินอ่อนลายวิจิตร ตัดกรอบเส้นสายตาด้วยงานไม้ เฟอร์นิเจอร์ไม้ และไม้ประดับ เพื่อให้สอดคล้องกับภาพรวมของบ้านที่ยังต้องการเน้นความกลมกลืนกับธรรมชาติ

ช่องว่าง ช่องเปิด ที่เชื่อมต่อทั้งแนวนอนและแนวตั้งระหว่างชั้น ทำให้คนที่อยู่ต่างระดับยังสามารถมีปฏิสัมพันธ์กันได้ คนที่อยู่ภายในก็มองเห็นความเคลื่อนไหวของคนที่ทำกิจกรรมที่อยู่ภายนอก ในบ้านที่ดูกว้างแต่ความสัมพันธ์กลับแคบลง

พื้นที่ส่วนตัวอย่างห้องนอน พยายามออกแบบให้หลบซ่อนตัวในส่วนมุมของบ้านพื่อให้ไม่ถูกรบกวน และกำหนดให้แต่ละห้องมีวิวส่วนตัวที่ให้มุมมองแตกต่างกันไป บนชั้นนี้จะเห็นการออกแบบผนังระบบ Double facade อย่างชัดเจน คือ เปลือกบ้านชั้นนอกสุดที่เป็นบานระแนงไม้ จากนั้นเว้นที่ว่างเป็นช่องระเบียงทางเดินระหว่างฟาซาดและผนังบ้านอีกชั้นที่เป็นประตูกระจกบานสไลด์ ช่วยรับและกระจายลมให้ไหลเข้าไปในตัวอาคารได้มากขึ้น

โซนนั่งเล่นกึ่งเอาท์ดอร์ที่จัดวางไว้รอบ ๆ สระว่ายน้ำ เป็นอีกหนึ่งมุมโปรดที่เชื่อมสู่พื้นที่ภายในอย่างแนบสนิทด้วยบานเลื่อนกรอบไม้ ทำให้การใช้งานระหว่างภายในภายนอกลื่นไหล ช่วงกลางวันชวนออกมานอนพักผ่อนรับไอเย็นหรือแหวกว่ายในสระให้สดชื่น ยามค่ำเปลี่ยนบรรยากาศจากการใช้ชีวิตในบ้านมานั่งคุยกันแลกเปลี่ยนเรียนรู้ถึงสิ่งที่พบเจอมาทั้งวัน ก่อนแยกย้ายไปพักผ่อนในห้องส่วนตัว ที่นี่จึงเป็นบ้านที่สมาชิกครอบครัวได้ใช้เวลาและพื้นที่ร่วมกันได้อย่างแนบชิด แต่ก็มีพื้นที่ว่างหลวม ๆ ระหว่างกันให้หายใจได้สบาย ๆ