มาวิ่งเล่นกันนะ บนหลังคาบ้านฉัน
“มานั่งเล่นวิ่งเล่นบนหลังคาบ้านเรากันไหม” สำหรับใครที่ได้ยินคำชักชวนนี้อาจจะรู้สึกฉงนว่าเอ๊ะ ! ถ้าอยากวิ่งเล่นก็ต้องไปในสนามหญ้าหน้าหรือหลังบ้านสิ จะไปวิ่งเล่นบนหลังคาบ้านได้หรือ คำถามนี้ตอบได้ง่ายมาก หากได้เห็นบ้านหลังนี้ที่สถาปนิกเนรมิตพื้นที่หลังคาให้กลายเป็นสนามหญ้าผืนใหญ่ ตอบโจทย์บ้านพื้นที่น้อยที่ไม่มีที่ว่างรอบบ้านเหลือ เป็นแนวคิดการใช้พื้นที่แบบใหม่ ๆ ที่น่าเก็บไปประยุกต์ใช้สำหรับบ้านในอนาคต
ออกแบบ : TENK
ภาพถ่าย : Yohei Kamakura
เนื้อหา : บ้านไอเดีย
สนามบนหลังคา ดินแดนแห่งความสุขบนพื้นที่เล็ก ๆ
ประเทศญี่ปุ่นขึ้นชื่อเรื่องบ้านพื้นที่น้อย เพราะอัตราการขยายตัวของเมืองสูงในขณะที่ราคาที่ดินพุ่งลิบลิ่ว ดังนั้นบ้านบางหลังจึงพอสร้างแค่ตัวอาคารเท่านั้น ไม่มีพื้นที่ว่างรอบ ๆ ตัวบ้านที่จะทำเป็นพื้นที่พักผ่อนวิ่งเล่นสบาย ๆ ได้เลย ในขณะที่คนเราก็ยังต้องการธรรมชาติ ไม่ว่าจะเป็นสวน สนามหญ้า เพื่อเติมเต็มบ้านให้มีชีวิตชีวา เช่นบ้านพื้นที่ 72.7 ตารางเมตร ที่สร้างในเมือง Takamatsuหลังนี้ ก็ไม่มีพื้นที่ด้านล่างเหลือแล้ว คงเหลือหลังคานี่หล่ะ ที่สถาปนิกจับมาเพิ่มฟังก์ชันจากที่ทำหน้าที่ปกป้องบ้านจากแดด ฝน มาการทำสวนและสนามหญ้าอยู่ด้านบนได้
คลิกที่ภาพ เพื่อชมภาพขยายใหญ่
ในบ้านนี้สถาปนิกออกแบบหลังคาให้มีทั้งส่วนที่ราบแบน และองศาเฉียงสูงเหมือนสไลเดอร์ แล้วปลูกหญ้าเขียว ๆ และพืชพรรณอื่น ๆ จึงทำให้หลังคาเป็นเหมือนทั้งพื้นที่ใช้ชีวิตบนดินและลอยฟ้าไปพร้อม ๆ กัน ชั้นของดินและหญ้าจะทำทำหน้าที่ดูดแสงเอาไว้ ช่วยให้ความร้อนเข้าสู่ตัวบ้านได้ช้าลง เป็นตัวล็อคเสียง กรองฝุ่นรอบบ้าน และโอบกอดปกป้องผู้คนในบ้าน
สนามหญ้าบนหลังคา จุดชมวิวแห่งใหม่ในบ้าน
ณ จุดนี้ สมาชิกในบ้านจะขึ้นมานั่งเล่นสูดอากาศบริสุทธิ์แสนสบาย นอนดูเหล่านกจะแวะเวียนมาเยี่ยมเยือนยาวเช้า เฝ้ามองความระยิบระยับของดาวดวงในยามค่ำ ไม่ว่าจะฤดูใบไม้ผลิ ฤดูร้อน ฤดูใบไม้ร่วง หรือฤดูหนาว ก็จะให้ประสบการณ์ในการใช้ชีวิตที่ต่างกันไม่เหมือนกันแม้สักวันเดียว
อย่างไรก็ตามการออกแบบบานที่กะทัดรัดให้อยู่สบายแบบครบฟังก์ชันไม่ใช่เรื่องง่าย เพราะต้องกำหนดขอบเขตของพื้นที่ให้สอดคล้องกับขนาดของสรีระ พฤติกรรมความเคลื่อนไหวของผู้อยู่อาศัยให้ชัดเจน ซึ่งข้อดีของชาวญี่ปุ่นคือ ความคุ้ยเคยในการใช้พื้นที่ขนาดเล็กได้ดีอยู่แล้ว จึงปรับตัวได้ไม่ยาก ทั้งนี้สถาปนิกก็พยายามเอาชนะข้อจำกัดด้วยการเพิ่มสเปซหรือที่ว่างให้มากที่สุด เพิ่มความโปร่งเท่าที่จะเป็นไปได้ ให้บ้านหลังเล็ก ๆ มีบรรยากาศของ “รัง” อยู่อาศัยที่อบอุ่นและทันสมัยขึ้น
บ้านไอเดียแชร์ไอเดีย : Green Roof หรือ “หลังคาเขียว” ไม่ใช่แนวคิดใหม่ในประเทศแถบตะวันตก เช่น นอร์เวย์ มักหญ้าปูไว้บนหลังคาบ้าน ในฤดูหนาวช่วยให้บ้านอุ่น ในฤดูร้อนก็เป็นฉนวนธรรมชาติปกป้องบ้านจากแสงแดด ทำให้อุณหภูมิในตัวบ้านลดลงและช่วยลดระดับความแรงของฝนที่กระทบหลังคาได้ดี แต่ในประเทศไทยยังไม่ค่อยแพร่หลาย อาจจะเป็นเพราะกังวลเรื่องความสวยงามหรือคิดว่าสวนบนหลังคาใช้ได้เฉพาะหญ้าเทียมเท่านั้น ซึ่งในความเป็นจริงสามารถปลูกหญ้าจริงและต้นไม้ได้ เพียงแต่การต้องผ่านการออกแบบและคำนวณการรับน้ำหนักของโครงสร้างหลังคา ที่ต้องรับน้ำหนักดิน ต้นไม้และจัดการระบบระบายน้ำ เพื่อไม่ให้เกิดปัญหารั่วซึม
