บ้านปูนเปลือยหน้าต่างวงกลม

การสร้างบ้านสักหลัง บางทีคนที่ออกแบบเองก็อาจไม่รู้ว่านี่จะเป็นการสร้างตำนาน อย่างที่เราเห็นว่ามีงานสถาปัตยกรรมในหลาย ๆ ประเทศ ที่กลายมาเป็นชิ้น Masterpiece ให้คนรุ่นหลังได้ศึกษา งานเหล่านี้ส่วนหนึ่งเกิดจากการตั้งคำถามของสถาปนิกว่า สิ่งไหนที่เป็นไปได้ สิ่งที่เป็นไปไม่ได้ แล้วพยายามลองออกนอกกรอบโดยใส่มุมมองและวัสดุใหม่ ๆ เข้าไป ที่ประเทศลิทัวเนียก็มีโปรเจ็คบ้านหลังหนึ่งที่สนใจ เพราะเป็นการใช้วัสดุตัดกันโดยสิ้นเชิงอย่างกระจก คอนกรีต และโลหะมาเป็นส่วนประกอบหลัก ซึ่งครั้งหนึ่งเคยถูกมองว่าไม่เหมาะกับการสร้างที่อยู่อาศัย แต่สถาปนิกขอปฏิเสธความคิดนั้น และรังสรรค์ผลงานบ้านที่น่าจับตามองออกมาได้สำเร็จ

ออกแบบ : Bureau G.Natkevicius & Partners
ภาพถ่าย : Lukas Mykolaitis
เนื้อหา : บ้านไอเดีย

สถาปนิกเชื่อว่าสถาปัตยกรรมที่ดี คือการจัดสัดส่วนที่ดีและปรับให้เข้ากับความต้องการที่เปลี่ยนแปลงไปของ ครอบครัว ยุคสมัย ตอบโจทย์การใช้ชีวิตในสภาพแวดล้อมนั้นๆ ได้อย่างเหมาะสม แม้ว่าวัสดุที่ใช้จะมีคุณสมบัติที่ดูเป็นข้อจำกัดแต่ก็สามารถประยุกต์ใช้ให้อยู่อาศัยได้สบาย ในบ้าน 564 ตารางเมตรนี้ ใช้เวลาการก่อสร้างสองปีกว่า แต่ใช้ระยะเวลาในการรวบรวมข้อมูล และค่อย ๆ เรียนรู้รสนิยมที่เปลี่ยนไปค่อนข้างนาน กว่าจะออกมาเป็นบ้านคอนกรีตเปลือยที่ชวนสะดุดตากับหน้าต่างทรงกลมที่หันออกในตำแหน่งต่าง ๆ กันของบ้าน ทำให้บ้านมีจิตวิญญาณของความทันสมัย มีชีวิตชีวา

คลิกที่ภาพ เพื่อชมภาพขยายใหญ่

สถาปัตยกรรมสไตล์ Modern นี้ปรากฏขึ้นตรงแปลงหัวมุมในใจกลางเมืองเคานาส บนเชิงเขา Žaliakalnis ซึ่งดูจะโดดเด่นกว่าบ้านอื่นๆ ที่อยู่รายรอบ สถาปนิกใส่ความรู้สึกยินดีต้อนรับด้วยการทำรั้วคอนกรีตเตี้ย ๆ โชว์ตัวอาคารที่เป็นคอนกรีตเปลือยที่น่าประทับใจ แสดงความงามตามธรรมชาติของพื้นผิวที่หยาบกระด้าง ตัดกับความสว่างและความเปราะบางของกระจก พร้อมสร้างรูปแบบเส้นสายทั้งเส้นตรง วงกลม ไม่เหมือนใครในแถบนั้น

ปริมาตรของอาคารแบ่งออกเป็นสามชั้น ที่เราจะเห็นเป็นกล่องคอนกรีตยาว ๆ วางซ้อนทับกัน ระดับแรกคือชั้นใต้ดินของบ้านมีโรงจอดรถสุดหรูสำหรับรถยนต์แปดคัน มีพื้นที่จอดรถบนที่ดินไม่มากนัก ตัวอาคารจะะเน้นให้มีพื้นที่โปร่ง ๆ เพื่อให้เห็นความลาดชันของแปลงชัด ๆ และสร้างความรู้สึกสมดุลระหว่างอาคารกับภูมิทัศน์ ช่องว่างและกระจกทำให้บ้านเหมือนเป็นกล่องกระจกที่กำลังลอยตัวอยู่ ข้าง ๆ อาคารมีบันไดคอนกรีตที่ไต่ระดับขึ้นไปบนเนิน ช่วยเน้นให้เห็นความลาดชันและสนามหญ้าสีเขียวที่ชัดขึ้น

มองจากภายนอกเหนือขึ้นไปหน้าต่างห้องนอนบนชั้นสองของบ้าน จะตกแต่งด้วยแผ่นคอนกรีตแนวตั้งเป็นระยะ องค์ประกอบดังกล่าวไม่เพียงแต่ช่วยเบี่ยงทิศทางแสงและเพิ่มความรู้สึกเป็นส่วนตัวเเท่านั้น ยังทำให้รู้สึกว่าด้านหน้าดูมีชีวิตชีวาและนุ่มนวลขึ้นด้วยไม่เรียบนิ่งจนแข็งกระด้างไร้ชีวิตชีวาเกินไป

เมื่อเข้าไปในอาคารจะค่อย ๆ เดินส่วนที่เป็นกระจก แล้วพื้นที่ด้านในจะเปิดขึ้นให้เห็นห้องโล่งๆ คอนกรีตรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้าพร้อมช่องเปิดแบบวงกลมที่จำลองส่วนหน้า ถัดไปมีห้องโถงกว้างขวางพร้อมบันไดและลิฟต์ ห้องครัว ห้องรับประทานอาหารและห้องนั่งเล่นที่ชั้นล่าง เหือบทุกพื้นที่เชื่อมต่อกับระเบียงเพิ่มเติมด้วยฐานคอนกรีตออกมา บริเวณสุดผนังมุมนั่งเล่นที่เจาะช่องแสงวงกลมขนาดใหญ่ ทำหน้าที่เสมือนเลนส์ของกล้องส่องทางไกลขนาดยักษ์ ที่เปิดมุมมองของบ้านออกไปตามทิศทางต่าง ๆ ที่กำหนดไว้

สถาปนิกนำแผ่นคอนกรีตที่เหมือนกับด้านหน้าอาคาร มาใช้งานภายในแต่ปรับฟังก์ชันให้เป็นฉากที่หมุนปิด-เปิดเชื่อมต่อและกั้นพื้นที่ใช้งานออกจากกันอย่างหลวม ๆ นอกจากนี้ยังมีหลังคาที่เจาะช่องแสง skylight ทรงกลมล้อไปกับช่องแสงบนผนัง ทำให้บ้านสว่างโดยไม่ต้องเปิดไฟฟ้าใช้ในช่วงกลางวัน

จากทุกพื้นที่ไม่ว่าจะเป็นมุมนั่งเล่น ห้องทานข้าว หรือ ครัว จะสามารถมองทะลุผนังกระจกออกไปเห็นลานด้านในและระเบียงที่จัดสวนเอาไว้อย่างสวยงาม ซึ่งช่วยเพิ่มความประทับใจให้กับส่วนปริมาตรที่เหมือนลอยได้นั้น ซึ่งผนังกระจกและที่ว่างเหล่านี้มาจากแนวคิดในการพยายามสร้างอาคารที่เปิดกว้างให้อาคาร “สนทนา” กับธรรมชาติให้มากที่สุด เปิดรับแสง ลม วิว ปล่อยให้ปัจจัยภายนอกเข้ามาภายในบ้านให้ได้มากที่สุด

ภาพรวมของบ้านเป็นพื้นที่ชีวิตที่บรรจุเรื่องเล่าเอาไว้มากมาย ในทุก ๆ วัน ที่นี่จะสามารถสังเกตเห็นภายนอกที่ค่อย ๆ เปลี่ยนแปลงไปตามสภาพอากาศและกาลเวลา ในแต่ละช่องของหน้าต่างผู้อยู่อาศัยจะเห็นวิวบ้านไม้ของเพื่อนบ้าน โบสถ์ที่ไกลออกไป ถนน รถรา ผู้คน ต้นไม้ ในแต่ละมุมของบ้านไม่มีวันไหนที่เหมือนกัน จึงเก็บเกี่ยวเอาความทรงจำไว้ได้อย่างไม่มีวันสิ้นสุด