บ้านดินสไตล์โมเดิร์น

ลืมบ้านดินกันไปหรือยังครับ ? จำได้ว่าเมื่อสิบกว่าปีก่อนกระแสการทำบ้านด้วยอิฐดินเป็นที่นิยมมาก โดยเฉพาะทางภาคเหนือของไทย ในอำเภอแม่แตง จังหวัดเชียงใหม่ก็มีโครงการบ้านดินที่ใคร ๆ ก็ต้องแวะมาชมวิถีชีวิตธรรมชาติที่ติดดินอย่างแท้จริง มาถึงวันนี้กระแสอาจจะจางไปมาก แต่สำหรับคนที่สนใจจริง ๆ ก็อาจจะเห็นคุณค่าของบ้านแบบนี้และต้องการปรับลุคเพิ่มวัสดุใหม่ ๆ เข้ามาให้บ้านตอบสนองการใช้งานได้มากขึ้น เนื้อหานี้ “บ้านไอเดีย” จะพาไปชมหนึ่งโปรเจ็คบ้านดินที่เรียบง่ายแต่ดูทันสมัยแถมยังใช้งานได้ดีด้วย

ออกแบบ : Argus Caruso
เนื้อหา : บ้านไอเดีย

โครงการนี้ตั้งอยู่กลางป่าแอตแลนติก ในชายหาด Itamambuca ฝั่งทะเลทางเหนือของ São Paulo ประเทศบราซิล โจทย์คือต้องการบ้านที่เป็นมิตรกับธรรมชาติ ให้ความสะดวกสบายในฤดูร้อนและสภาพแวดล้อมที่อบอุ่นในฤดูหนาว สถาปนิกจึงเลือกทำอาคารชั้นเดียวหลังคาเพิงหมาแหงนสูง ผนังเปิดโล่งๆ กว้าง ๆ หันหน้ารับแสงจากทางทิศเหนือ วัสดุที่ใช้การก่อสร้างเน้นวัสดุจากธรรมชาติ เช่น ไม้ไผ่ ดิน เส้นใยธรรมชาติ และไม้ที่หาได้ง่ายในท้องถิ่น

คลิกที่ภาพ เพื่อชมภาพขยายใหญ่

บ้านหน้ากระดานเรียงยาวแบ่งเป็น 3 ล็อค ประกอบด้วย ครัวและห้องทานข้าวเปิดออกสู่สวนด้านข้าง ในขณะที่ล็อคตรงกลางเป็นพื้นที่นั่งเล่นที่จัดกรอบให้ได้วิวภูเขาที่สวยงามและเชื่อมต่อกับสระว่ายน้ำ ส่วนล็อคสุดท้ายเป็นห้องนอนที่มีผนังทึบแยกให้มีความเป็นส่วนตัว ระหว่างล็อคมีผนังดินแบ่งโซนการใช้งาน โดยเว้นพื้นที่ว่างให้เดินไปมาได้อย่างสะดวกลื่นไหล บ้านจึงไม่ดูทึบและคับแคบ

ตัวาคารก่อด้วยวัสดุหลัก ๆ คือ โครงสร้างไม้และดิน การก่อสร้างด้วยดินทำให้บ้านมีอากาศหายใจ สำหรับสถานที่ที่มีความชื้นสูงวัสดุนี้อาจไม่ค่อยเหมาะนักเพราะผนังดินดูดความชื้นได้ดี การสร้างบ้านดินในบราซิลจึงมีการใช้เทคนิคหลายอย่าง เช่น ฐานรากเป็นคอนกรีต ส่วนที่ก่อขึ้นมาเป็นโครงสร้างผนังบ้านไม่ใช่อิฐดินเป็นก้อนแบบบ้านเราแต่เป็นดินที่อยู่ใน hyperadobe ซึ่งเป็นลักษณะถุงตาข่ายแบบถักซึ่งเป็นวัสดุเดียวกับที่ใช้บรรจุผลไม้ โดยทั่วไปจะใส่ดินประมาณ 70% ซังข้าว และทราย 30% (แต่อาจแตกต่างกันไปตามสูตร) ต้องมีความชื้นที่ดีไม่เปียกหรือแห้งเกินไป แล้วฉาบด้วยดินอีกชั้นหนึ่ง

ห้องครัวตกแต่งง่าย ๆ ด้วยงานไม้ แต่ก็มีเครื่องครัวที่ตอบโจทย์การใช้งานในบ้านโมเดิร์นครบครัน รอบด้านติดตั้งหน้าต่างและประตูกระจกขนาดใหญ่ เปิดออกได้กว้างช่วยในการไหลเวียนอากาศภายนอก หลังคาที่ลาดเอียงทำให้มวลอากาศร้อนให้ลอยตัวขึ้นสู่ที่สูงและระบายออกไปได้สม่ำเสมออย่างเป็นธรรมชาติ โดยอากาศเย็นจะมาจากหน้าต่างด้านทิศใต้ที่รับอากาศบริสุทธิ์จากร่มเงาของสวนและสระว่ายน้ำด้านหน้า ทำให้ภายในบ้านไม่ร้อนอย่างที่คิดแม้จะมีผนังและช่องแสงใส ๆ รอบตัวบ้านและบริเวณใต้หลังคา

ผิวผนังบ้านดินจะให้ความเย็นในฤดูร้อนและให้ความอบอุ่นในฤดูหนาว ห้องนอนที่โอบล้อมด้วยดินจึงค่อนข้างอยู่สบาย ในส่วนของห้องนอนจะไม่เปิดออกทางด้านหน้าเพราะไม่ต้องการให้แสงรบกวนห้องนอนยามเช้าและอาจทำให้ร้อนตอนกลางวันในขณะที่ห้องยังต้องการแสงอยู่ นักออกแบบจึงแก้ไขด้วยการใส่กระจกบริเวณขอบบนเหนือผนังที่จะขึ้นไปเชื่อมต่อกับหลังคา ช่วยดึงให้แสงธรรมชาติจากด้านบนทางด้านทิศเหนือของห้อง ในช่วงฤดูหนาวแสงจากตะวันตกจะกระทบเตียงเกือบตลอดเวลา ทำให้ในห้องแห้งและอบอุ่น พื้นที่กระจกใสยังสะท้อนแสงแดดทำให้มีแสงสว่างมากขึ้น