บ้านอิฐช่องลม

ในเมืองไทยเราไม่ได้มีเพียงชนชาติเดียวที่มาอยู่อาศัย ในหนึ่งหมู่บ้านอาจจะมีผู้คนที่อพยพมาจากหลายถิ่นหลายประเทศ เราจึงมีการส่งผ่านความคิดและวัฒนธรรมที่แทรกอยู่ใน “บ้าน” ต่อ ๆ กันจากยุคสู่ยุค ถ้าเป็นยุคนี้ก็ยิ่งส่งต่อผ่านการสื่อสารข้ามประเทศข้ามวัฒนธรรมที่ง่ายขึ้นขึ้นไปอีก ทำให้เราได้เห็นบ้านแบบญี่ปุ่นในยุโรป บ้านแบบยุโรปในไทย เป็นต้น ประเทศเวียดนามก็เช่นเดียวกัน ใน Tra Vinh เมืองที่เต็มไปด้วยอากาศที่บริสุทธิ์การต้อนรับและเสน่ห์แบบชนบท เมืองนี้ยังคงมีเจดีย์แบบดั้งเดิมและพื้นที่อยู่อาศัยจำนวนมาก และปรากฏกลิ่นอายของการผสมผสานสถาปัตยกรรมเวียดนาม จีน และเขมร ข้ามวัฒนธรรม (cross-cultural) ได้อย่างน่าสนใจ บ้านหลังนี้ก็มีหลายแนวคิดที่ไม่ได้มาจากที่เดียว แล้วนำมารวมกันได้ลงตัวครับ

ออกแบบ : Block Architects
เนื้อหา : บ้านไอเดีย

บ้านอิฐหลังคาจั่วสูงโมเดิร์น

บ้านขนาด 148 ตารางเมตร ที่เตะตาด้วยเส้นโค้งของประตู มุมหลังคาจั่วสูง และผนังอิฐนี้ เกิดจากการขบคิดของสถาปนิกก่อนที่จะวางแผนสร้างบ้านว่า คนรุ่นใหม่ ๆ จะมีปฏิสัมพันธ์กับสภาพแวดล้อมอย่างไร โดยเฉพาะอาคารกับที่อยู่ใกล้เคียง เพื่อให้พวกเขาสามารถรวมกันอย่างกลมกลืนโดยไม่ทำให้จิตวิญญาณและความเป็นตัวตนของบ้านลดลง ซึ่งบทสรุปออกมาที่สถาปนิกเลือกใช้อิฐก่อตัวเป็นชั้นนอกสุดเพื่อปกป้องบ้านทั้งหมด เพราะอิฐที่เป็นวัสดุท้องถิ่นไม่แปลกแยกจากบ้านรอบข้าง แต่ออกแบบให้ดีไซน์ลดทอนรายละเอียดลง มีฟังก์ชันใช้งานใหม่ ๆ ทั้งภายในและภายนอก เช่น ฟาซาดที่มีช่องว่างเล็ก ๆ ให้เชื่อมต่อกับภายนอกได้ในขณะที่ยังมีความเป็นส่วนตัวอยู่ เป็นการตีความสิ่งใหม่ที่อยู่ในความเก่าได้แบบไม่ขัดเขิน

คลิกที่ภาพ เพื่อชมภาพขยายใหญ่

การจัดเรียงบัฟเฟอร์หรือกันชนให้บ้าน เช่น ล็อบบี้ ระเบียง และเฉลียง เพื่อให้บ้านมีมีระยะห่างจากถนน มีระดับความเป็นส่วนตัวอย่างค่อยเป็นค่อยไป

งานไม้และอิฐที่คุ้นเคยทำให้ผู้สูงวัยที่อยู่อาศัยในชั้นล่างไม่รู้สึกแปลกที่แปลกทาง บ้านร่วมสมัยแห่งนี้จึงย้ำความทรงจำเกี่ยวกับสถาปัตยกรรมดั้งเดิม แต่ดูสดใหม่และกลมกลืนกับภูมิทัศน์ เสมือนกำลังสานต่อระหว่างเก่ากับใหม่ ความเป็นส่วนตัวกับการเปิดออก และการเชื่อมสัมพันธ์ระหว่างคนหลายรุ่นครอบครัว ซึ่งที่สำคัญที่สุดเพราะทำให้บ้านเป็นที่พักพิงที่อุ่นใจสำหรับ “ทุกคน”

หลายหลายรูปแบบอิฐในบ้าน

การใช้งานอิฐไม่ได้มีเพียงรูปแบบเดียว แต่ใส่ไอเดียให้หลากหลายเพื่อให้เกิดดีไซน์ที่ร่วมสมัยและได้ฟังก์ชันใช้งานใหม่ ๆ ที่หลากหลาย พร้อม ๆ กับตอบสนองสภาพแวดล้อมในบรรยากาศแบบท้องถิ่น (microclimate) ที่มีลักษณะเฉพาะ อย่างเช่นการเรียงตัวอิฐสลับหว่างแบบทึบธรรมดา เรียงแพทเทิร์นให้มี Texture นูนขึ้น เรียงร้อยสลับเว้นช่องว่างให้กลายเป็นช่องลม ช่องว่างเล็ก ๆ เหล่านี้จะทำหน้าที่ควบคุมแสงและลม ช่วยเพิ่มพื้นที่หายใจ อากาศบริสุทธิ์ไหลเวียนได้ดีในบ้าน ในขณะเดียวกันก็มีส่วนทึบที่ทำหน้าที่กั้นกรองแสงไปด้วยในตัว

แปลนบ้านได้แรงบันดาลใจมาจากบ้านในชนบทแบบดั้งเดิม ที่จะแบ่งการใช้งานออกเป็นสามส่วนคือห้องโถงกลางซึ่งเป็นเสมือนใบหน้าของบ้านและปีกอาคาร 2 ด้าน  พื้นที่หลักอย่างสำหรับแท่นบูชาบรรพบุรุษ ห้องพักผ่อนรับแขก ทานข้าว อยู่เรือนกลางและห้องนอนจะอยู่ด้านข้าง ห้องเก็บของอยู่เรือนหลังเล็ก ส่วนบ้านใหม่นี้จะเรียงลำดับมุมนั่งเล่น โต๊ะทานข้าว และครัว เข้าไปในแนวลึกตามรูปร่างของบ้าน (เมื่อดูแปลนตัดข้างจะเห็นว่าห้องหลักทั้งสามส่วนอยู่กลางบ้าน) และจัดแปลนแบบเปิด (open plan) ลดผนังที่ไม่จำเป็นออกเพื่อให้การใช้งานแต่ละส่วนของบ้านสะดวกและลื่นไหลขึ้น ส่วนห้องนอนหลักอยู่บนชั้น 2

บ้านโถงสูงหลังคา skylight

สิ่งที่เพิ่มเข้ามาในบ้านนี้ เพื่อสร้างความสอดคล้องกับสภาพภูมิอากาศคือ การสร้างหลังคาให้เป็นจั่วสูงเพื่อลดระนาบในการรับแสงแดด แล้วเจาะเชื่อมพื้นที่ชั้นล่างและชั้นบนให้เป็นโถงสูง (Double Volume) ในใจกลางบ้าน ซึ่งจะเอื้อให้อากาศร้อนลอยตัวขึ้นสู่ที่สูงและระบายออกจากตัวบ้านได้ดี การเปิดพื้นที่ในแนวตั้งยังเชื่อมพื้นที่ระหว่างสองชั้นให้ใกล้ชิดทำให้สื่อสารกันง่ายขึ้นด้วย

ผนังและหลังคาบางส่วนเปลี่ยนจากผนังและวัสดุมุงหลังคาทึบ มาเป็นการใช้แผ่นอิฐร้อยเรียงให้มีช่องว่างเป็นช่องแสงและช่องลม ส่วนผนังจะเปิดรับอากาศและระบายความร้อนได้ดีเหมือนผนังหายใจได้ สำหรับหลังคาก็ทำหลังคา 2 ชั้น ด้านบนสุดเป็นวัสดุโปร่งใสโพลีคาร์บอเนต ชั้นในเป็นแผ่นอิฐร้อยใส่เหล็กกลมสลับหว่างเปิดรับแสงธรรมชาติจากด้านบนพร้อมๆ กับ Skylight ตรงสันหลังคา ทำให้บ้านไม่ขาดแสงจนแทบไม่ต้องเปิดไฟส่องสว่างในช่วงลกางวัน สามารถลดการใช้พลังงานไฟฟ้าได้มาก

ผนังและหลังคาหายใจได้

ผลพลอยได้ของการเดินทางของแสงที่ลอดผ่านช่องว่างฟาซาดแล้วตกกระทบในตัวบ้าน ทำให้เกิดเอฟเฟ็กซ์ของแสงและเงาทึบสลับโปร่ง และเปลี่ยนรูปร่างไปตามทิศทางการเดินทางของแสง สร้างมิติที่น่าสนใจให้กับบ้าน ในส่วนของคนที่กังวลเรื่องฝุ่น ควันที่จะผ่านเข้ามาตามช่องทางนี้ สามารถป้องกันปัญหานี้ได้ด้วยการทำผนังสองชั้น ชั้นนอกเป็นฟาซาดช่องลม ส่วนชั้นในเป็นผนังกระจกเปิด-ปิด ได้ ก็จะทำให้บ้านตอบโจทย์การใช้งานได้มากขึ้น

ในขณะที่วัสดุและของตกแต่งมีกลิ่นอายความเป็นเวียดนามที่เน้นธรรมชาติ อย่างไม้ อิฐ  ก็ยังเห็นการใส่วัสดุ ฟังก์ชัน และลูกเล่นใหม่ ๆ ที่ทำให้บรรยากาศโดยรวมของบ้านมีความร่วมสมัย ที่ตั้งใจหยิบจับมารวมกันได้อย่างน่าสนุก

แปลนบ้าน

• Facebook
• Twitter
• Line