ทาวน์เฮาส์โปร่งและสว่าง
สำหรับทาวน์เฮาส์ทั่วไป ไม่ว่าจะที่ไหนก็มักจะพบปัญหาคล้าย ๆ กัน คือ การขาดพื้นที่รับแสงและลม ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งที่ทำให้บ้านสุขอนามัยไม่ดีพอสำหรับสุขภาพ และทำให้บรรยากาศอึมครึมไม่สดชื่น เจ้าของทาวน์เฮาส์ที่เราจะพาไปดูนี้อย่าง เจเรมี ลอย และเพ็กกี้ ลิม เข้าใจความรู้สึกนี้ดี เพราะทั้งคู่เคยอยู่อาศัยในเมืองหนึ่งของเนเธอร์แลนด์ ที่มีหน้าบ้านแคบและหน้าบ้านยาว ซึ่งบ้านดัตช์ทั่วไปมีหน้าต่างบานใหญ่ที่ด้านหน้าแต่ไม่มีช่องแสงบนหลังคา จึงมืดครึ้มเกือบทั้งปี สถานการณ์นี้คล้ายกับบ้านแบบทาวน์เฮาส์ในสิงคโปร์ที่ผนังด้านข้างทั้งสองข้างถูกขนาบไว้ เมื่อกลับมาถึงสิงคโปร์จึงว่าจ้างให้ Formwerkz Architects ออกแบบ ให้รู้สึกได้ถึงแสงแม้จะไม่สามารถใส่หน้าต่างด้านข้างได้ก็ตาม
ออกแบบ: Formwerkz Architects
เนื้อหา : บ้านไอเดีย
บ้านขนาด 425 ตารางเมตร ใน Goldhill ประเทศสิงคโปร์นี้ แม้จะมีข้อด้อยที่ผนังติดกับเพื่อนบ้านทั้งสองด้าน แต่ก็ยังมีข้อดีตรงที่บ้านหันหน้าออกไปได้สองด้าน ด้านหน้าหันหน้าไปหาถนน แต่ด้านหลังจะเชื่อมต่อกับพื้นที่สีเขียวที่เขียวชอุ่ม ที่ดินลาดเอียงต่ำลงไปทางด้านหลังเล็กน้อย โดยต่ำกว่าระดับพื้นติดถนนประมาณหนึ่งเมตร สถาปนิกจึงใช้การผสมผสานการเคลื่อนไหวที่ชาญฉลาด เพื่อสร้างบ้านทาวน์เฮาส์ที่เปิดรับแสงและมีการโต้ตอบพร้อมความรื่นรมย์จากต้นไม้
การเข้าสู่บ้านมีสองวิธี คือ ด้านหน้าตรงผ่านทางเดินที่มีบันไดนำขึ้นไปครึ่งชั้นไปยังห้องนั่งเล่นที่ยกเหมือนลอยตัวอยู่ หรือลงทางเดินที่ลดหลั่นลงมาซึ่งรายล้อมไปด้วยต้นไม้ไปยังห้องบันเทิงชั้นใต้ดิน
คลิกที่ภาพ เพื่อชมภาพขยายใหญ่
ใช้ความต่างระดับให้เป็นประโยชน์ ด้วยการทำบันไดให้ค่อย ๆ ไต่ระดับ ระหว่างทางจัดสวนเอาไว้ให้ดูเหมือนกำลังเดินเข้าสู่ป่า เมื่อเงยหน้าขึ้นจะเห็นเส้นสายแบบออร์แกนิกในส่วนหลังคาคอนกรีตด้านหน้าที่โค้งเว้าให้เกิดพื้นที่ว่าง บนแผ่นคอนกรีตถูกเจาะเป็นรูกลมเล็ก ๆ มีต้น Tristaniopsis และ Cratoxylum Cochinchinense ลำต้นผอมบางแทรกตัวผ่านช่องว่างของเรือนยอดไม้ให้เติบโตได้ สองข้างทางมีผนังคอนกรีตแต่ง Texture ด้วยสีและความสูงของผนังจึงให้ความรู้สึกของผนังถ้ำ แต่ไม่มืด เพราะมีช่องว่างและสกายไลท์มาเป็นตัวช่วย
ปกติทาวน์เฮาส์จะต้องรู้สึกถึงความเป็นสัดส่วนชัดเจนของแต่ละชั้นที่ถูกคั่นด้วยพื้นเพดาน จะมีช่องว่างเพียงบันไดเท่านั้น หรือบางแห่งอาจจะดูโปร่งขึ้นมานิดหนึ่งหากทำชั้นลอยข้างบน แต่ก็ยังรู้สึกว่าไม่ได้รับแสงเพียงพอ และรู้สึกอึดอัด ไม่มีช่องว่างให้หายใจ สถาปนิกจึงใส่ความแตกต่างโดยออกแบบบ้านให้แยกชั้นด้วยผังแบบอิสระ มีระเบียงภายใน ใส่ช่องว่างโถงสูงโดยเฉพาะบริเวณบันได เว้นพื้นที่เปิดออกสู่ท้องฟ้า ใช้ประตูหน้าต่างกระจกขนาดใหญ่เพื่อรับแสงและลม เป็นต้น
ในชั้นล่างสุดของบ้านจะเป็นพื้นที่นั่งเล่นที่เป็นส่วนตัวแม้จะมีผนังเป็นกระจกทั้งหมด เพราะพื้นที่อยู่ต่ำกว่าระดับถนน ถัดขึ้นมาจะเป็นห้องโถงกลาง มีครัวและห้องรับประทานอาหารแบบ Double Volume ขนาดใหญ่ ทำให้บ้านเหมือนถูกแยกส่วน ดูกว้างขวาง โปรแกรมใช้ภายในถูกจัดเรียงรอบ ๆ ห้องโถงกลางถัดจากแกนหมุนเวียนแนวตั้ง บริเวณนี้ได้รับแสงธรรมชาติจากช่องแสงบนหลังคา (Skylight) จึงหมดปัญหาเรื่องแสงและลมที่ไม่สามารถนำเข้าสู่บ้านจากด้านข้างได้
ในส่วนของระบายอากาศ จะใช้วิธี induced stack effect คือ การให้อากาศเข้าและออกจากอาคารผ่านช่องเปิดในแนวตั้ง โดยอาศัยธรรมชาติจากหลักการที่อากาศร้อนจะลอยตัวขึ้นสูง แล้วระบายออกทางช่องว่างที่จัดตำแหน่งไว้ ซึ่งกรณีของบ้านนี้ได้ผลดีกว่าการระบายในแนวนอนผ่านช่องเปิดที่อยู่ตรงข้าม (Cross Ventilation) เนื่องจากทิศทางของบ้านในแนวตะวันออก-ตะวันตก จำกัดศักยภาพในการใช้ประโยชน์จากทิศทางลมที่พัดเป็นประจำเพื่อการระบายอากาศข้ามผ่านบล็อกนั่นเอง
ห้องนั่งเล่นและห้องทำงาน มองเห็นห้องรับประทานอาหารบนชั้นสองและห้องใต้ดินที่ชั้นล่าง ถือเป็นพื้นที่ที่สำคัญที่สุดในบ้าน ตกแต่งด้วยโคมระย้า Overlap จาก Flos ที่ผสมผสานกันอย่างโดดเด่น ลอยเหมือนก้อนเมฆนามธรรมในความว่างเปล่า ซึ่งการแยกพื้นที่นั่งเล่นออกมาเพราะส่วนใหญ่แล้ว เมื่อเจ้าของบ้านจัดงานเลี้ยง ก็มักจะลงเอยที่บริเวณรับประทานอาหาร ดังนั้นจึงเก็บห้องนั่งเล่นไว้เพื่อให้เป็นพื้นที่ส่วนตัวมากขึ้น
ในส่วนของต้นไม้เด่นๆ ในบ้านไม่ได้มีเพียงจุดนี้เท่านั้น แต่ยังมีกระจายทั่วไป อาทิ ด้านหลังบ้านมีต้นไทรที่เติบโตได้ดีในที่ร่ม ซึ่งงอกออกมาจากรูที่พื้น เหมือนต้นไม้กลายเป็นส่วนหนึ่งของอาคารอย่างกลมกลืน แม้กระทั่งห้องอาบน้ำก็เต็มไปด้วยแนวของต้นไม้ เพราะเจ้าของชื่นชอบความรู้สึกของการได้อยู่กลางแจ้ง แม้จะยืนอยู่ตรงกลางบ้านก็ตาม
