แบบบ้านที่ตอบโจทย์บริบทท้องถิ่น
จะเกิดอะไรขึ้นถ้าคุณเลือกที่อยู่อาศัยในเมืองที่มีคุณค่าทางประวัติศาสตร์ และต้องสร้างบ้านที่มีความทันสมัยแต่ยังคำนึงถึงสิ่งแวดล้อม ในเมืองไทยเองมีกฎหมายผังเมืองที่กำหนดให้มีการอนุรักษณ์อาคารเก่า ให้เป็นที่ดิน
ประเภทอนุรักษ์เพื่อส่งเสริมเอกลักษณ์ศิลปวัฒนธรรมไทย ทำให้มีข้อกำหนดเกี่ยวกับอาคารใหม่ทั้งความสูงและดีไซน์ที่จะต้องมีความกลมกลืน ในออสเตรเลียก็มีเช่นกันและดูจะเข้มงวดกว่า เพราะการสร้างบ้านใหม่ในเขตอนุรักษ์ต้องส่งแบบให้คณะกรรมการชุมชนพิจารณาหลาย ๆ รอบ แต่ปัญหาที่สำคัญคือ สถาปัตยกรรมพื้นถิ่นที่ยังคงหลงเหลืออยู่เป็นวัฒนธรรมที่ส่วนใหญ่รับมาจากยุโรปในยุคล่าอาณานิคม ซึ่งลักษณะการก่อสร้างไม่เหมาะสมกับสภาพภูมิอากาศหรือวิถีชีวิตของชาวออสเตรเลีย แต่ก็ทำลายไม่ได้เช่นกัน ซึ่งถือว่าเป็นงานยากสำหรับสถาปนิกที่ต้องออกแบบบ้านที่ตอบโจทย์ยุคสมัยแต่ต้องเข้ากันกับอาคารเดิมได้ดี
ออกแบบ : Sans-Arc-Studio
เนื้อหา : บ้านไอเดีย
บ้านหลังคาจั่วสูงผนังไม้
ในบ้านหลังเดิมแบบโคโลเนียลจะมีสิ่งที่คล้าย ๆ กันคือผนังก่ออิฐปิดทึบช่องแสงน้อย ทำให้บ้านค่อนข้างมืด มีความชื้นสะสม การระบายอากาศร้อนไม่ดีเท่าที่ควร สำหรับส่วนต่อขยายให้กับห้องครัวใหม่พื้นที่นั่งเล่นและรับประทานอาหาร ลูกค้าต้องการบ้านอารมณ์ออกแบบสแกนดิเนเวีย แต่ก็ต้องการบ้านที่เหมาะสมกับบริบทของย่านประวัติศาสตร์ในแอดิเลด และแก้ปัญหาเรื่องบ้านที่ไม่เหมาะกับสภาพอากาศ สตูดิโอ Sans-Arc Studio จึงแสดงให้ผ่านการออกแบบส่วนต่อเติมบ้านหลังนี้ว่า บ้านที่มีคุณลักษณะเหมาะสมกับสภาพอากาศของออสเตรเลียเป็นอย่างไร
คลิกที่ภาพ เพื่อชมภาพในขนาดใหญ่
บ้านโมเดิร์นสร้างอย่างเข้าใจธรรมชาติ
จากภาพที่ถ่ายบริเวณด้านข้างอาคารจะเป็นชั้นเดียวหลังคาจั่วแหลมสูงธรรมดา ๆ ที่ดูเข้ากันได้ดีกับอาคารอิฐแดงข้าง ๆ หากเมื่อเข้ามาดูใกล้ ๆ จะเห็นหลายรายละเอียดที่ต่างกัน แม้จะรูปลักษณ์คล้ายบ้านในยุโรปแต่ทว่ามีความโปร่งสว่างมากกว่า ผนังด้านหน้าจั่วกระจกขนาดใหญ่เต็มพื้นที่สามารถเปิดรับแสงได้ดี ส่วนของกันสาดและผนังบางจุดที่ทำจากไม้ระแนงช่วยกรองแสงที่จะเข้าสู่ตัวบ้านในปริมาณที่พอเหมาะ ความสูงของหลังคาช่วยให้ความร้อนลอยตัวขึ้นสู่ที่สูงได้ง่ายขึ้น ประตูขนาดใหญ่เปิดระบายอากาศร้อนและรับอากาศใหม่ ๆ ได้เต็มที่ ทั้งหมดนี้เป็นการออกแบบบ้านด้วยแนวคิด การระบายอากาศโดยวิธีธรรมชาติ (Natural Ventilation) หรือ Passive Cooling Design เพื่อให้บ้านสอดคล้องกับสภาพอากาศ เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม ไม่ใช่การต่อสู้หรือควบคุม
หนึ่งวัสดุหลักที่สถาปนิกเลือกใช้คือ “ไม้” ในออสเตรเลียไม้ยังเป็นทรัพยากรที่อุดมสมบูรณ์ เพราะเป็นไม้โตเร็วที่มีการปลูกทดแทนตลอด มีกระบวนการลดการโก่งตัวหรือบิดตัวของไม้เมื่ออุณหภูมิเปลี่ยนแปลง สามารถใช้งานภายนอกได้ จึงเหมาะที่จะนำมาใช้งาน ลายไม้และเนื้อไม้ยังให้ความรู้สึกอบอุ่นเป็นธรรมชาติ ผสมผสานเข้ากับสภาพแวดล้อมได้เป็นอย่างดี ในขณะที่ชาวออสเตรเลียส่วนใหญ่เลือกใช้อิฐก่อผนัง ซึ่งมักจะมีปัญหาเรื่องการเก็บความร้อน Sans-Arc จึงคิดต่างโดยการนำแผ่นอิฐที่เก็บอุณหภูมิดีมาใช้ส่วนพื้นบ้าน โดยนำมาผนวกกับระบบทำความร้อนใต้พื้นบ้านแบบไฮโดรนิก จากทุกองค์ประกอบรวมกันทำให้พื้นที่นี้อุ่นในฤดูหนาวและเย็นในฤดูร้อน
หลังคากันสาดและซุ้มไม้ระแนงที่ยื่นออกมาค่อนข้างมาก เพิ่มพื้นที่ใช้งานนนอกอาการให้บ้านและยังช่วยกั้นกรองแสงเกินความจำเป็น ในฤดูร้อนหลังคาหน้าจั่วสามารถเปิดขึ้นเพื่อระบายอากาศในห้องได้ ขณะที่สูดอากาศบริสุทธิ์จากทางทิศใต้
บ้านจั่วสูงสว่างอบอุ่นแบบสแกนดิเนเวียน
เนื่องจากโจทย์ที่เจ้าของบ้านต้องการคือบรรยากาศแบบสแกนดิเนเวียน นักออกแบบจึงจับหลักการใหญ่ ๆ ของสไตล์นี้เข้ามาทำให้สอดคล้องกับการอยู่อาศัย คือ การใช้ไม้สีอ่อน ๆ ที่เป็นวัสดุธรรมชาติเป็นหลัก ภายในทาสีขาวสะอาดตา ใส่ความโปร่งสว่างด้วยผนังและประตุกระจกใส ใสนจังหวะที่พอเหมาะพอดี เฟอร์นิเจอร์จากวัสดุธรรมชาติเส้นสายเรขาคณิตชัดเจน เลือกใช้เฉพาะเท่าที่จำเป็น เพื่อให้ยังคงความรู้สึกโปร่งเบาภายใน เสริมความสดชื่นและยิ่งใกล้ชิดธรรมชาติด้วยการวางกระถางไม้ใบฟอร์มสวยเข้าไป ส่วนขยายนี้ทำงานได้อย่างยอดเยี่ยมในการเชื่อมต่อในบ้านกับนอกบ้านผ่านผนังกระจก ในขณะที่ยังคงรักษาความเป็นส่วนตัว การเบลอขอบเขตระหว่างในกับนอกบ้านนี้เป็นอีกสิ่งที่เป็นการปรับตัวแบบบ้านพื้นถิ่นให้สามารถใช้ประโยชน์จากสภาพอากาศที่ค่อนข้างดี
บ้านไอเดียแชร์ไอเดีย : การสร้างบ้านหนึ่งหลังมีองค์ประกอบที่ควรคำนึงถึงมากมาย แต่สิ่งสำคัญที่ไม่ควรละเลยคือ การเลือกวัสดุสร้างบ้านและออกแบบบ้านให้มีความสอดคล้องกับสภาพภูมิประเทศ ภูมิอากาศของแต่ละท้องถิ่นด้วย เพราะบ้านบางแบบอาจจะเหมาะกับภูมิภาคหนึ่ง แต่ไม่เหมาะกับอีกภูมิภาคหนึ่ง ซึ่งจำเป็นต้องมีการปรับเปลี่ยนพลิกแพงดีไซน์และการใช้งานวัสดุ เพื่อทุกวันที่ใช้ชีวิตในบ้านยังคงสภาวะสบาย |
