ต้นไม้ให้ร่ม ปลูกไว้ข้างบ้าน รากไม่ทำลายโครงสร้าง
ช่วงก่อนหน้านี้เรามักจะได้ยินวลีที่ว่า “หูกระจงควรปลูกห่างจากตัวบ้าน” จากโชว์ของโน้ส อุดม ที่หยิบเอาลักษณะของต้นหูกระจง ที่มีระบบรากลอยวิ่งออกด้านข้าง มีอานุภาพชอนไชทำลายพื้นและโครงสร้างบ้านมาเป็นมุขตลก แต่ในชีวิตจริงถ้าบ้านพังเพราะรากไม้คงไม่ตลกแน่ๆ ทำให้ฉุกคิดขึ้นมาได้ว่าหลาย ๆ บ้าน เมื่อสร้างบ้านเสร็จแล้วก็มาถึงขั้นตอนการจัดสวนใส่ร่มเงาให้บ้าน เจ้าของบ้านส่วนใหญ่จะเลือกว่าต้นไหนใบสวย ดอกหอม ร่มเงาดีก็ลงมือปลูก โดยไม่ทันได้ศึกษาข้อมูลจำเพาะ ลักษณะลำต้น ระบบรากมาก่อนว่าต้นไม้ชนิดนั้น ๆ เหมาะจะปลูกในบริเวณบ้านหรือไม่ โดยเฉพาะบ้านที่มีพื้นที่รอบบ้านน้อย ๆ 2-4 เมตร ที่มักจะมีปัญหารากไม้ที่ปลูกใกล้บ้านชอนไชทำให้บ้านร้าวเสียหาย (ที่ภาษาบ้าน ๆ เรียกว่า “รากดุ”) ก่อนปลูกต้นไม้จึงต้องคิดเผื่อ เลือกต้นไม้ให้เหมาะกับพื้นที่บ้านกันนะครับ
เนื้อหา : บ้านไอเดีย
หากพื้นที่ปลูกที่มีขนาดไม่ใหญ่นัก อันดับแรกก็ควรเลือกพรรณไม้ที่มีทรงพุ่มขนาดกลางหรือขนาดเล็กก่อน อันดับต่อไปคือศึกษาว่าระบบรากแก้วแทงลงไปใต้ดินลงแนวดิ่งหรือเป็นรากแขนงแผ่ใหญ่ชอนไชด้านข้าง เพื่อหลีกเลี่ยงต้นที่รากขยายในอนาคต วันนี้ “บ้านไอเดีย” จะแนะนำ 10 พันธุ์ไม้ใหญ่ ให้ร่มเงาดี รากไม่ทำลายโครงสร้างบ้านมาเป็นตัวเลือก บ้านจะได้มีร่มเงาแบบไม่เสียหายภายหลังครับ
ต้นแก้วมุกดาหรือโกงกางเขา (ชื่อวิทยาศาสตร์: Fagraea ceilanica Thunb.) เป็นไม้ยืนต้นไม่ผลัดใบขนาดเล็กถึงกลาง มีรากอากาศ ทนน้ำท่วมได้ดี ใบออกเป็นช่อเป็นแผงออกใบเรียงสลับกันช่อหนึ่งประกอบด้วยใบย่อยประมาณ 4-8 ใบ ดอกสีขาวมีกลิ่นหอม รูปทรงต้นจะแล้วแต่ลักษณะการปลูกและการตัดแต่ง ถ้าปลูกกลางแจ้งจะเป็นได้ทั้งไม้พุ่มเตี้ยๆ สำหรับประดับสวน หรือเป็นไม้พุ่มสูง 2-3 เมตร ให้ร่มเงาบังแดดก็ได้
แคนา หรือ ต้นแคป่า (ชื่อวิทยาศาสตร์ : Dolichandrone serrulata (DC.) Seem.) จัดเป็นไม้ยืนต้นผลัดใบขนาดเล็กถึงขนาดกลาง มีความสูงของลำต้นได้ถึง 10-20 เมตร ลำต้นตรง แตกกิ่งต่ำ เปลือกของลำต้นเป็นสีน้ำตาลอ่อนอมสีเทา ผิวต้นเรียบหรือล่อนเป็นเกล็ดขนาดเล็กๆ นิยมปลูกในบ้านเพราะดอกและใบจะมีสีสันเย็นตาให้ความร่มรื่นดีมาก กิ่งไม่แข็งมาก แตกง่ายโตเร็ว ควรปลูกห่างจากรั้วถึงตัวบ้านประมาณ 1-1.5 เมตร
ต้นหูหนูหรือต้นสั่งทำ (ชื่อวิทยาศาสตร์: Diospyros buxifolia (Blume) Hiern) เป็นไม้ยืนต้นตระกูลเดียวกับมะเกลือดูคล้ายหูกระจง ส่วนมากสูงไม่เกิน 20 ม. ระบบรากเป็นแนวดิ่ง ไม่แผ่ไปตามผิวดินเหมือนต้นหูกระจง ลำต้นและผิวเรียบ เปลือกผิวสีน้ำตาลเข้ม ใบสวยเรียงตัวคล้ายใบมะขาม ให้สีเขียวตลอดทั้งปี อาศัยให้ร่มเงาได้ดีไม่แพ้หูกระจง แต่ต้นโตเร็วกว่าและต้องตัดแต่งกิ่งเป็นประจำเพราะกิ่งก้านแผ่กว้าง
ตีนเป็ดน้ำ (ชื่อวิทยาศาสตร์: Cerbera odollam) เป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็กชนิดหนึ่ง นิยมปลูกเป็นไม้ประดับ มีลักษณะเป็นทรงพุ่มกลม ใบแน่น เป็นไม้ไม่ผลัดใบ มีน้ำยางสีขาว กลีบดอกมีความสวยงาม มีสีขาว ปลูกได้ง่ายขึ้นได้ดี ต้องการแดดและความชื้นสูง สูงเต็มที่ประมาณ 12 เมตร ให้ร่มเงาดี ดอกไม่มีกลิ่น รากไม่น่ากลัว แต่ก็ต้องคอยดูแลตัดแต่งกิ่งให้ดี และระวังสับสนกับต้นตีนเป็ดหรือพญาสัตบรรณที่มีกลิ่นรุนแรงและมีรากชอนไช
กันเกรา (ชื่อวิทยาศาสตร์: Fagraea fragrans) มีลักษณะต้นขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ สูงประมาณ 15 – 25 เมตร เปลือกสีน้ำตาลเข้มพุ่มสวย ใบสวย ดอกหอม ใบร่วงน้อย ใต้ต้นมีความร่มมาก
รำเพย (ชื่อวิทยาศาสตร์:Thevetia peruviana (Pers.) K.Schum.) ไม้พุ่ม สูง 2-3 เมตร ทรงพุ่มกลมและโปร่งไม่ทึบมาก แตกกิ่งก้านมาก ทุกส่วนของลำต้นมีน้ำยางสีขาว ดอกช่อออกที่ปลายกิ่ง กลีบเลี้ยงสีเขียวมี 5 กลีบ กลีบดอกสีเหลืองหรือส้มอ่อนหรือขาว สามารถปลูกริมรั้วให้ร่มเงาบ้านในทิศทางที่แดดแรงได้
โคลงเคลงออสเตรเลีย (ชื่อวิทยาศาสตร์: Tibouchina granulosa) อาจจะไม่คุ้นหูคนไทยมากนัก เพราะเป็นไม้ดอกที่นำเข้ามาจากออสเตรเลีย แต่ถ้าเรียกชื่อ ม่วงมงคล ก็คงเคยไม่ยินมาบ้าง โคลงเคลงออสเตรเลีย มีทั้งที่เป็นไม้พุ่มและไม้ต้นไม่ผลัดใบ มีความสูงตั้งแต่ครึ่งเมตรถึง 25 เมตร ขึ้นอยู่กับสภาพแวดล้อมที่ปลูกและการดูแล ดอกสีม่วงสวยตลอดทั้งปี ขนาดต้นที่ไม่ใหญ่มากนักเพียงพอที่จะให้ร่มเงา ลดความร้อนให้แก่ตัวอาคาร ระบบรากปลูกในบ้านพื้นที่น้อย ๆ ได้
ลีลาวดี (ชื่อวิทยาศาสตร์: Plumeria spp.) เป็นไม้ดอกยืนต้นในสกุล Plumeria มีหลายชนิดด้วยกัน มีขนาดสูงได้ถึง 12 เมตร ลักษณะกิ่งก้านสาขาแผ่ว้างและพุ่มใบสวยงาม พันธุ์ลักษณะดีจะมีทรงพุ่มแน่น ใบดกที่ปลายกิ่ง ช่อดอกใหญ่ เช่น พันธุ์ขาวพวง นอกจากจะเป็นพรรณไม้ที่สวยงาม ใช้ตกแต่งภูมิทัศน์ในบ้านแล้ว ยังปลูกให้ร่มเงาในจุดที่บ้านต้องการได้ดี
ต้นรวงผึ้ง (ชื่อวิทยาศาสตร์: Schoutenia glomerata King subsp.peregrina (Craib)Roekm.) เป็นไม้กลางแจ้ง ไม้ยืนต้นขนาดเล็ก ชอบขึ้นในที่แล้ง ไม่มีน้ำท่วมขัง นำมาปลูกเป็นไม้ประดับ ดอกสวยงามออกเต็มต้น มีกลิ่นหอมอ่อนๆ ให้ร่มเงา ปลูกเลี้ยงง่าย
ไผ่เลี้ยง (ชื่อวิทยาศาสตร์: Bambusa nana Roxb.) พันธุ์ไม้ให้เงาที่คุ้นตา ลำต้นสวยไม่แตกเป็นกอแน่นแบบไผ่อื่น ๆ และไม่มีหนาม พุ่มใบดกงามใช้ทำร่มบังแดดได้ดี ไม่ต้องดูแลมาก เลี้ยงง่ายทนแล้ง ใช้เป็นไม้รั้วหรือไม้ให้ร่มเงาในบ้านที่มีพื้นที่ปลูก 1-1.2 เมตรติดผนังบ้านได้ แต่ต้องระวังเรื่องใบที่ร่วงค่อนข้างมาก การควบคุมการโต หรือการแผ่กอเพียงแค่ตัดหน่อออก และหมั่นตัดยอดไม่ให้สูงจนเกินไป จะปลูกลงดินหรือปลูกใส่กระถางก็ได้
อย่างไรก็ตามยังมีไม้อื่น ๆ ที่สามารถปลูกเพิ่มร่มเงาให้บ้านได้โดยไม่ต้องปลูกลงดิน แต่ใช้วิธีปลูกเป็นไม้กระถาง เช่น ไทรเกาหลี ไทรอินโด ต้นโมก หรือหากใครชอบไม้ผลก็เปลี่ยนจากพันธุ์ไม้ที่แนะนำด้านบนมาปลูกน้อยหน่า กล้วย ฝรั่ง มะยม ชมพู่ ก็ให้ร่มให้ผล รากไม่ทำลายบ้านครับ
อ่านต่อ 9 ต้นไม้เหมาะกับปลูกแนวรั้ว : https://www.banidea.com/trees-for-fence-line/
