บ้านหน้าแคบที่ภายในไม่แคบตาม

ในเมืองใหญ่ ๆ อย่างโตเกียว จำนวนคนทำงานในเขตเมืองเพิ่มขึ้นจนแออัด พื้นที่ที่อยู่อาศัยจึงถูกขยายออกไปสู่ชานเมืองมากขึ้น โดยเลือกบ้านที่อยู่ติดกับสถานีรถไฟและรถไฟใต้ดินเข้าถึงสำนักงานได้ง่าย แต่ราคาที่ดินเหล่านั้นก็ใช่ว่าจะถูก แถมยังแนวโน้มที่จะสูงขึ้นจากการเก็บภาษี เช่น ภาษีมรดก ที่สูงมากเมื่อคนไม่สามารถจ่ายภาษีมรดกได้ พวกเขาก็เลือกหรือแบ่งที่ดินและขายมากกว่า หลาย ๆ ครอบครัวในญี่ปุ่นจึงเลือกเช่าบ้านมากกว่าซื้อที่ดิน แต่ทั้งนี้ก็ไม่ได้หมายความว่าว่าจะไม่มีคนซื้อที่ดินสร้างบ้านเอง เพียงแต่ขนาดอาจจะถูกซอยย่อย ๆ เล็กลงมา ญี่ปุ่นจึงมีแบบบ้านหน้าแคบมาให้เราชมไอเดียกันอยู่เรื่อย ๆ เหมือนบ้านหลังนี้นั่นเอง

ออกแบบ : Blemen Architects
ภาพถ่าย : Norihito Yamauchi
เนื้อหา : บ้านไอเดีย

บ้านหน้าแคบหลังคาเฉียงสูง

บ้านหน้าแคบหลังนี้อยู่ใกล้กับถนนย่านชอปปิงที่มีชีวิตชีวา ซึ่งเรียกว่า ‘ถนน Blemen’ เดิมทีเป็นที่ดินผืนใหญ่แต่ถูกแบ่งออกเป็นสามผืน และหนึ่งในนั้นคือบ้านนี้ซึ่งมีพื้นที่แคบ ๆ ประมาณ 42 ตารางเมตร โดยทั่วไปบ้านสำหรับบ้านในพื้นที่แคบลึกประเภทนี้ จะได้รับการออกแบบเพื่อให้ได้พื้นที่ใช้สอยมากที่สุด เป็นผลให้มีบ้านจำนวนมากมีลักษณะเหมือนกล่องที่ดูทื่อ ๆ และน่าเบื่อ ดังนั้นเราจึงเริ่มวางแผนสร้างรูปแบบที่ทันสมัยกว่าพร้อมการตกแต่งแบบร่วมสมัย ระเบียงเหล็กสีเทาที่ยื่นยาวออกมาบนชั้น 2 และทรงหลังคาที่เหมือนถูกเฉือนออกส่วนหนึ่งจนกลายเป็นใบมีดแหลม ๆ สร้างเอกลักษณ์ให้กับตัวอาคารได้เป็นอย่างดี

บ้านหลังเล็กปรับเปลี่ยนรูปลักษณ์และการอยู่อาศัยภายในอย่างเป็นเหตุเป็นผล อย่างเช่น หลังคาปลายเฉียงแหลมนี้ไม่ใช่เพื่อความแปลกเท่านั้น ในญี่ปุ่นกฎหมายโซนนี้กำหนดความสูงของบ้านได้เพียง 3 ชั้น รอบ ๆ บ้านจึงมีทั้งอาคาร 2 และ 3 ชั้น ในฝั่งตะวันตกซึ่งอยู่ตรงข้ามสูง 3 ชั้นบังทิศทางแสงพอดี นักออกแบบจึงปรับรูปแบบหลังคาให้เหมือนถูกพับลงเป็นรูปสามมิติ เพื่อรับแสงแดดยามบ่าย ภายในจะได้รับความอบอุ่นจากพลังงานธรรมชาติในฤดูหนาวได้พอดี ระเบียงที่ยื่นก็เป็นวิธีการเบลอขอบเขตระหว่างบ้านและเมืองให้ยังมีส่วนร่วมซึ่งกันและกัน และช่วยปกป้องตัวบ้านชั้นล่างจากความร้อน ดังนั้นบ้านหลังนี้จึงไม่เพียงแต่กลมกลืนกับเมือง แต่ยังตอบโจทย์สภาพอากาศที่มีลักษณะเฉพาะของย่านนี้ด้วย

คลิกที่ภาพ เพื่อชมภาพขยายใหญ่

ชั้นแรกสุดมีโถงทางเข้าพร้อมห้องน้ำที่แยกเป็นห้องน้ำและห้องอาบน้ำด้านหลัง ส่วนที่น่าสนใจคือความเรียบง่ายของวัสดุอย่างไม้ที่ตัดกันกับบันไดเหล็กสีแดงก่ำ ชั้นถัดไปเป็นพื้นที่นั่งเล่นแบบเปิดโล่งพร้อมห้องนั่งเล่น ห้องรับประทานอาหาร และห้องครัวทั้งหมดรวมในพื้นที่เดียว ชั้นนี้ยังมีการเข้าถึงระเบียงเล็ก ๆ ด้านหน้า ระดับสุดท้ายคือชั้นลอยที่สามารถมองเห็นห้องนั่งเล่นและมีห้องนอนเพียงห้องเดียว

บ้านหน้าแคบที่เต็มไปด้วยที่ว่าง

บ้านนี้มีการจัดพื้นที่ที่แปลกที่สุดหลังหนึ่งที่เราได้เจอกับบ้านที่ผนังน้อยมาก ทำให้ภายในเต็มไปด้วยพื้นที่ว่าง และสามารถเชื่อมต่อกันได้ทั้งหมด ไม่ว่าจะอยู่ชั้นไหนก็สามารถมองเห็นกันได้

ภาพจากชั้นสอง จะเห็นผนังและพื้นที่เป็นวัสดุปิดผิวลายไม้ทั้งหมด บ้านจึงถูกห่อหุ้มด้วยธรรมชาติที่แสนอ่อนโยน ส่วนหลังคาที่พับไปมาเหมือนพับกระดาษโอริกามิสร้างมิติที่แปลกตาภายใน การเว้นให้มี space มีช่องแสงขนาดใหญ่ทั้งจากระเบียง บนผนังส่วนห้องนอนที่ยาวเป็นแถวเต็มพื้นที่ ทำให้บ้านโอบล้อมด้วยแสงสว่างและที่ว่างให้หายใจ แม้บ้านจะแคบแต่กลับไม่รู้สึกถึงความอึดอัด

บันไดเส้นสายรายละเอียดน้อย ๆ แต่ให้ความประทับใจมาก กับแผ่นเหล็กดัดบาง ๆ ที่ติดลอยอยู่กับผนังไม้

สีสันน้อยแต่อบอุ่นมากจากไม้และแสง

ห้องนอนเป็นชั้นลอย วางที่นอนติดพื้น 1 หลัง มีมุมดูทีวีเล็ก ๆ และพื้นที่จัดเก็บ ห้อย แขวน ซึ่งอยู่ที่ด้านบนของบ้านนี้สร้างขึ้นง่าย ๆ จากคานเหล็กและตาข่ายโลหะ ตาข่ายช่วยให้แสงเคลื่อนที่ผ่านลงไปยังพื้นที่นั่งเล่นอื่น ๆ ในขณะที่ยังทำหน้าที่เป็นพื้นได้เมื่อจำเป็น ทุกอย่างที่จัดเตรียมไว้เป็นรายละเอียดที่เรียบและง่าย แต่ให้สุนทรียภาพในการอยู่อาศัย และยังเต็มไปด้วยประโยชน์ใช้สอยในขณะที่มีความยืดหยุ่นสูง ในอนาคตจึงสามารถแบ่ง กั้น เพิ่มพื้นที่ใช้งานได้อีก

โชคดีอีกครั้งที่บ้านข้าง ๆ ทำรูปทรงหลังคาเป็นทรงจั่วแหลมที่หลังคาลาดเอียง จึงทำให้สถาปนิกสามารถหาจังหวะติดตั้งช่องแสงที่จะรับแดดเข้ามาในอาคารได้มากขึ้นจากข้างอาคารในมุมสูง

มุมมองจากชั้นล่างขึ้นไปสู่ชั้นบน จะเห็นความน่าสนุกของเส้นสายเรขาคณิตที่วางพาดไปมา ความโปร่งโล่งที่ต่อเนื่องไร้ขอบเขตกั้นระหว่างชั้น แสงที่ส่องเข้ามาอย่างมีจังหวะในพื้นที่ที่บ้านต้องการ ทำให้ที่นี่เป็นบ้านเล็ก ๆ ที่ทลายข้อจำกัดได้อย่างน่าชื่นชม