บ้าน 5 ชั้น อยู่ได้ตั้งแต่เด็กน้อยถึงวัยชรา
หลังจากสงครามโลกครั้งที่สอง เราจะได้เห็นปรากฏการณ์การใช้ชีวิตระหว่างคนต่างรุ่นมากขึ้นในเนเธอร์แลนด์ จากที่อาจจะเคยแยกตัวเป็นครอบครัวเดี่ยว ก็หันกลับมาเป็นครอบครัวขยายที่อยู่ร่วมกันในบ้านหลังเดียว ทำให้เกิดความใกล้ชิดอบอุ่นใจมากกว่า แต่การอยู่ร่วมกันได้ต้องออกแบบวิถีชีวิตในบ้านให้สอดคล้องรองรับกับคนทุกวัย เพื่อไม่ให้รู้สึกอึดอัดหรือใช้งานลำบาก อย่างเช่นครอบครัวนี้ที่มีคนถึง 3 รุ่นและจำนวนสมาชิกที่ไม่น้อย ทำให้ต้องเปลี่ยนมาอยู่ในอาคารแนวตั้ง 5 ชั้นที่รูปลักษณ์ต่างจากบ้านเดี่ยวทั่วไป
ออกแบบ : Beta Office
ภาพถ่าย : Ossip van Duivenbode
เนื้อหา : บ้านไอเดีย
บ้าน 5 ชั้นที่อุ่นใจกับสมาชิก 3 Gen
เมื่อพิจารณาถึงกระบวนทัศน์ของการอยู่ร่วมกันเสียใหม่ว่า ครอบครัวนั้นมีความสำคัญ ใครจะดูแลและเข้าใจเราได้ดีกว่าคนที่เห็นกันมาตลอดชีวิต ทำให้คู่รักที่มีลูก ๆ อยู่หลายคน ตัดสินใจที่จะสร้างบ้านอยู่ด้วยกันในกรุงอัมสเตอร์ดัม ประเทศ เนเธอร์แลนด์ กับคุณพ่อคุณแม่สูงวัยที่เคยอยู่ในชนบท เป้าหมายของโครงการคือ การสร้างอาคารที่ทั้งสองครอบครัวสามารถเพลิดเพลินไปกับพื้นที่ของตัวเองไม่ว่าจะเป็น โซนทำงาน โซนใช้ชีวิต โดยไม่เสียความเป็นส่วนตัว
จากจำนวนสมาชิกและข้อจำกัดของที่ดิน ทำให้สถาปนิกตัดสินใจออกแบบอาคารแบบ mini apartment หรืออาคารชุด 5 ชั้นขนาดเล็ก พื้นที่ใช้สอย 450 ตารางเมตร โครงสร้างอาคารใช้วัสดุหลักเป็นบล็อกคอนกรีตในด้านหน้าที่ติดถนน แต่ด้านหลังเป็นผนังกระจกทั้งหมด อาคารทิศเหนือจึงปิดและเปิดทางทิศใต้ ภายในมีความยืดหยุ่น สามารถรองรับความเปลี่ยนแปลงที่อาจจะเกิดขึ้นในอนาคตได้ดี ชั้นบนสุดเป็นห้องพักผู้สูงวัยที่มาพร้อมวิวทิวทัศน์ของเมือง อะพาร์ตเมนต์แห่งนี้มีลิฟต์ในชั้นต่าง ๆ และช่องประตูที่เปิดกว้างเพื่อรองรับรถเข็น แม้ว่ามันจะไม่เหมือนกับบ้านผู้สูงอายุ แต่ก็มีการเตรียมการที่จำเป็นทั้งหมดเมื่อความสามารถทางกายภาพลดลง
รูปลัษณ์สถาปัตยกรรมสื่อสารออกมาอย่างเรียบง่ายตรงไปตรงมา เสนอระนาบที่ชัดเจนผ่านเส้นสายและวัสดุที่เลือกใช้ อาคารทางทิศใต้จึงหุ้มด้วยกรอบหน้าต่างกระจกสามบานขนาดใหญ่ เพื่อเน้นความสัมพันธ์ของอาคารกับภายนอกอาคารผนังโครงสร้างที่เหลือประกอบด้วย ผนังคอนกรีตขนาดใหญ่ คอนกรีตบล็อก หุ้มบ้านด้วยฉนวนกันความร้อนคุณภาพสูง ภายในลดทอนความดิบและแข็งกระด้างของคอนกรีตด้วยงานไม้ที่แทรกความอบอุ่นเข้าไปในหลาย ๆ จุดของบ้าน
ผนังกระจกใสบันไดเหลืองสีสดชื่น
ประตูกระจกด้านหลังบ้านที่เชื่อมต่อเข้ามาสู่ครัวตกแต่งไม้ ออกแบบให้เป็นรูปร่างสี่เหลี่ยมขนานไปตามรูปร่างของบ้านที่หน้าแคบลึก ใจกลางบ้านสะดุดตาอย่างจังกับบันไดสีเหลืองเลมอน ที่มีลักษณะเป็นบันไดคู่หันข้างสลับกันขึ้นไปเรื่อย ๆ สร้างมิติของบ้านที่ใช้วัสดุสีจืด ๆ ดูน่าสนุกขึ้นมาทันที
ด้านล่างจะเป็นสำนักงาน ครัว พื้นที่ใช้ชีวิตร่วมกันที่มีความสัมพันธ์โดยตรงกับสวน ทำให้เหมาะสำหรับครอบครัวทำงานที่มีเด็กเล็กที่ชื่นชอบการวิ่งเล่นกลางแจ้ง ถ้าเบื่อหรือร้อนก็หลบเข้ามาอ่านหนังสือ เล่นของเล่น วาดรูปที่ห้องหลังบันไดได้
โปร่งสบายปรับเปลี่ยนได้ในอนาคต
ตำแหน่งของบันไดแบบคู่ที่วนขึ้นไปเรื่อย ๆ นี้ ได้รับการดีไซน์มาอย่างดี เพื่อเพิ่มการไหลเวียนในแนวดิ่ง บันไดในแต่ละชั้นจะค่อยๆ เปลี่ยนเป็นชุดของช่องว่างที่สูงขึ้น จากชั้นล่างสู่ชั้นบน ทำหน้าที่ทั้งเชื่อมพื้นที่ใช้งานทั้งสองด้านของแผนผังไปพร้อม ๆ กับกำหนดค่าการใช้งานที่แตกต่างกันออกจากกัน และทำให้อากาศภายในอาคารไหลเวียนได้ดี มีพื้นที่รับแสงใจกลางบ้านไม่ได้รู้สึกมืด ซึ่งเป็นข้อด้อยในบ้านตึกหลาย ๆ ชั้น แต่ที่นี่ขจัดข้อด้อยเหล่านั้นออกไปได้หมด
แต่ละห้องแบ่งพื้นที่ใช้งานด้วยผนังกระจกและตู้ไม้ ที่ทำจากไม้ OSB และไม่อัด ซึ่งไม่ได้สร้างติดตาย สามารถเคลื่อนย้ายหรือรื้อถอนได้ง่าย ในห้องนั่งเล่นที่จัดแบบเปิดโล่งกว้างก็ เมื่อเด็กรุ่นต่อ ๆ ไปต้องการปรับเปลี่ยนรูปแบบการใช้งาน ก็สามารถทำได้ง่าย
บ้านไอเดียแชร์ไอเดีย : ข้อได้เปรียบในทันทีจากความใกล้ชิดของครอบครัวขยาย คือ ความเพลิดเพลินผ่านกิจกรรมต่าง ๆ ในครอบครัว สมาชิกมีโอกาสช่วยผลัดเปลี่ยนกันดูแลเด็กเป็นครั้งคราว เด็ก ๆ ก็ได้พึ่งพาปู่ย่าตายายมากขึ้น ในขณะที่ผู้สูงวัยก็อุ่นใจกับการมีลูกหลานคอยดูแล ทั้งนี้อย่าลืมว่าในบ้านที่ประกอบด้วยคนหลายรุ่น ต้องมีฟังก์ชันที่รองรับการใช้งานได้อย่างครบถ้วน เช่น ห้องน้ำที่แยกส่วนแห้ง-เปียก พื้นไม่ลื่น มีราวจับพยุงในห้องน้ำ มีทางลาดและพื้นที่สัญจรกว้าง ๆ สำหรับรถเข็น ไม่มีพื้นที่ต่างระดับหรือจุดอันตรายสำหรับเด็กและผู้สูงวัย เป็นต้น |
แปลนบ้าน
