บ้านหลังคาใหญ่ในเขตร้อนชื้น

“ของเก่าที่ดีก็ยังอยากเก็บไว้ แต่ของใหม่ก็อยากได้เช่นกัน” ความรู้สึกแบบนี้มีคนรักบ้านท่านไหนเป็นบ้างครับ อย่างที่เราทราบกันดีว่าแต่ละพื้นที่จะมีรากของวัฒนธรรมอยู่ในงานสถาปัตยกรรม หลายคนก็ยังอยากเก็บกลิ่นอายที่งดงามเหล่านั้นเอาไว้ ในขณะที่รู้สึกว่าวัสดุบางอย่าง ฟังก์ชัน องค์ประกอบบ้านเก่าไม่ตอบโจทย์การใช้ชีวิตใหม่ ๆ และสภาพแวดล้อม ภูมิอากาศที่เปลี่ยนไป การประยุกต์รวมระหว่างสองยุคเข้าด้วยกันก็เป็นทางเลือกที่ดี ในเมองไทยเราก็มีบ้านไทยประยุกต์ สำหรับเวียดนามก็มีบ้านแนวคิดคล้ายกัน เช่นเดียวกับบ้านหลังนี้ที่ยังเคารพในวัฒนธรรมบางอย่าง แต่สร้างในทิศทางใหม่เพื่อนำไปพื้นที่อยู่อาศัยที่สะดวกสบายในบ้านพื้นที่ขนาดใหญ่ ใต้หลังคาใหญ่ผืนเดียว

ออกแบบ : Cuong Building Workshop
ภาพถ่าย :  Cuong Ha Duc
เนื้อหา : บ้านไอเดีย

บ้านชั้นเดียว 80 ตร.ม. ชื่อ Tup House หลังนี้ ตั้งอยู่ในพื้นที่ห่างไกลของจังหวัด Thanh Hoa ประเทศเวียดนาม ภูมิประเทศโดยรวมเป็นหุบเขาอันกว้างใหญ่ มีลำธาร และหมู่บ้านเล็ก ๆ ท่ามกลางพื้นที่การเกษตรและทุ่งนา ภูมิภาคนี้เป็นดินแดนของชาวไท ซึ่งเป็นกลุ่มชาติพันธุ์เล็ก ๆ ที่มีวิถีชีวิตที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัวมาหลายศตวรรษ ทุกคนอาศัยอยู่ร่วมกันในที่เดียวและใต้หลังคาขนาดใหญ่ที่มีรูปทรงแปลกกว่าบ้านทั่วไป ความท้าทายของทีมสถาปนิกคือการออกแบบบ้านใหม่ให้กลมกลืนกับภูมิทัศน์โดยรอบ โดยคงไว้ซึ่งขนบธรรมเนียมประเพณีอันยาวนาน และนำสิ่งอำนวยความสะดวกที่ทันสมัยและจำเป็นมาสู่เจ้าของ

คลิกที่ภาพ เพื่อชมภาพขยายใหญ่

โดยทั่วไปสถาปนิกเชื่อว่าด้วยกลยุทธ์การออกแบบให้มีส่วนใช้งานโล่งๆ เปิดการระบายอากาศแบบพาสซีฟตามธรรมชาติจะสอดคล้องสอดคล้องกับรูปแบบการอยู่อาศัยดั้งเดิม บทสรุปจึงออกมาเป็นเป็นบ้านชั้นเดียวยกพื้นที่อยูบนเนินมีทางเดินค่อย ๆ ไต่ขึ้นมาถึงตัวบ้าน มีระเบียงกว้างๆ วัสดุทำจากคอนกรีต ไม้ แทรกด้วยกระจก เมื่อเทียบกับบ้านโดยรอบ บ้านนี้จะมีรูปทรงที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัวโดยมีช่องเปิดที่คล้ายกับหน้าต่าง ทำให้อากาศและแสงเข้ามาได้ง่าย ภายใต้หลังคาขนาดใหญ่

หากมองด้านหนึ่งจะดูคล้ายหลังคาปั้นหยาคลุมบ้านทั้ง 4 ด้าน แต่ถ้ามองจากด้านบนจะเห็นว่าด้านข้างจะเหมือนเฉือนหลังคาไปบางส่วนกลายเป็นมุมแหลมยาว ถ้าสังเกตให้ดีจะเห็นตรงกลางจะมีลักษณะเหมือนปล่องสูงตรงกลาง ซึ่งไม่ได้ทำเพื่อความสวยงามแต่มีฟังก์ชันซ่อนอยู่

แนวทางที่สำคัญที่สุดในการออกแบบบ้านหลังนี้คือ การตีความพฤติกรรมการใช้ชีวิตของผู้คนที่มีมายาวนาน นั่นคือเหตุผลที่กลยุทธ์การดีไซน์เป็นการคิดจากภายในสู่ภายนอก ตัวอย่างเช่น แทนที่จะแบ่งออกเป็นหลายฟังก์ชัน สถาปนิกกลับนำเสนอพื้นที่อเนกประสงค์ขนาดใหญ่ด้านหน้าแบบดั้งเดิม แต่ตัวฐานบ้านและหลังคาเป็นรูปสามเหลี่ยม ซึ่งเป็นผลมาจากบริบทโดยรอบมีต้นไม้จำนวนมากในสถานที่ก่อสร้าง จึงพยายามเก็บต้นไม้ไว้ให้มากที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้คงภูมิทัศน์เดิมโดยแตะต้องสิ่งที่มีอยู่ให้น้อยที่สุด

หลังคามีบทบาทสำคัญในบ้านหลังนี้ นอกจากการใช้เมทัลชีทเป็นวัสดุมุงแล้ว ยังมีรูปทรงที่เป็นเอกลักษณ์ เพราะมีช่องเปิดเหมือนหน้าต่างโปร่ง ๆ เพื่อให้อากาศบริสุทธิ์ไหลเข้าเหมือนระบบของรถยนต์หลายๆ ตัว มีปล่องที่เรียกว่า “ปล่องระบายความร้อน” บนหลังคาสูงเกือบ 3 เมตร ปล่องระบายความร้อนนี้จะทำหน้าที่จะดูดอากาศร้อนออกจากบ้านขึ้นด้านบน ในขณะเดียวกันก็ให้อากาศบริสุทธิ์เข้ามาหน้าต่างช่องลมสำหรับภายใน ส่งผลให้บ้านมีการระบายอากาศทั้งในแนวนอนและแนวตั้ง

ตัวชานบ้านจะยื่นออกไปเป็นมุมแหลมสถาปนิกจึงออกแบบผนังให้รับกับมุมนั้น โดยทำผนังชนมุมแล้วใส่กระจกทั้งสองด้าน จุดนี้ก็เป็นอีกจุดที่ทำให้เห็นว่าวัสดุสมัยใหม่และแบบดั้งเดิมผสมผสานกันอย่างกลมกลืนและยืดหยุ่น ระบบประตูกระจกช่วยให้ภายในและภายนอกดูเชื่อมต่อกันมากขึ้น พื้นที่ใช้สอยส่วนกลางของสมาชิกในครอบครัวจึงเต็มไปด้วยแสงสว่างจากแสงธรรมชาติ

วิถีชีวิตที่ใกล้ชิดและเหนียวแน่นของชนเผ่าไทสะท้อนให้เห็นในบ้านเรือน สมาชิกในครอบครัวจะแบ่งปันพื้นที่ใช้งานที่แตกต่างกัน เช่น ห้องครัว พื้นที่นั่งเล่น รับแขก รับประทานอาหาร และกิจกรรมอื่น ๆ ในวันที่มีงานวัฒนธรรมก็จะมานั่งรวมตัวกันในบ้านตามขนบที่มีมาช้านาน ทีมออกแบบจึงได้เสนอพื้นที่อเนกประสงค์ในแบบเดียวกัน โดยจัดแปลนบ้านแบบ open plan รวมพื้นที่ใช้งานสาธารณะที่ออกแบบให้ไร้รอยต่อและเปิดโล่ง ทุกคนใช้พื้นที่ร่วมกันเพื่อทำกิจกรรมประจำวัน พื้นที่ส่วนตัว เช่น ห้องนอน จะแยกจากกัน ทำให้สมาชิกได้อยู่ที่คุ้นเคย แต่ภายในมีการออกแบบระบบควบคุมความร้อน การระบายอากาศ แสงสว่าง และการประหยัดพลังงานแบบบ้านสมัยใหม่

แปลนบ้าน

• Facebook
• Twitter
• Line