ดอกไม้ปลอดภัยกับคนเป็นภูมิแพ้
“คนขี้แพ้” เชื่อว่าคงไม่มีใครอยากเป็น คำว่าขี้แพ้ในที่นี้ไม่ได้หมายความแบบ loser นะครับ แต่หมายถึงคนที่เป็น “ภูมิแพ้” ที่ไวต่อสิ่งกระตุ้นจากการสูดดม สัมผัส หรือทานอะไรบางอย่างเข้าไปจะเกิดอาการแพ้ ไม่ว่าจะแพ้อากาศ แพ้อาหาร แพ้ไรฝุ่น ไปจนถึงแพ้ดอกไม้ ลองเข้าใกล้ทีไรฮัดเช้ยทุกที ฟังดูน่าจะแปลกแต่มีคนที่แพ้ดอกไม้จริงๆ เมื่ออยู่ใกล้ดอกไม้บางชนิดแล้วได้รับสารก่อภูมิแพ้ อาจเกิดอาการคันผิวหนัง ระคายเคืองดวงตา ไอ จาม หรือรุนแรงจนถึงหายใจไม่ออกได้ ทำให้หลายคนเลี่ยงที่จะปลูกดอกไม้ ทั้งที่มีความชอบและอยากมีสวนสวยเป็นของตัวเอง บทความนี้จึงเลือกเฟ้นชนิดของดอกไม้ที่สวยงาม ปลูกได้ง่ายในบ้านเรา และเหมาะสมกับผู้ที่เป็นโรคภูมิแพ้ รวมถึงผู้ที่มีความไวต่อสารเคมีหลายชนิด (MCS) ช่วยเพิ่มโอกาสในการสร้างสวนเพิ่มชีวิตชีวาให้บ้านและไม่มีความเสี่ยงต่อสุขภาพกันครับ
เนื้อหา : บ้านไอเดีย
ภาพ: hawaiipacifichealth
ก่อนที่จะกล่าวถึงชนิดของดอกไม้ที่ชวนปลูก บ้านไอเดียอยากทำความเข้าใจเพิ่มสักนิดก่อนว่า อะไรในดอกไม้ที่ทำให้เราแพ้ กลิ่น กลีบดอก หรือส่วนไหน คำตอบคือ ละอองเกสร เป็นส่วนที่ก่ออาการแพ้ได้มากที่สุดครับ ด้วยละอองเกสรดอกไม้มีขนาดเล็กมากๆ น้ำหนักเบาและแห้ง จึงลอยไปมาตามกระแสลมได้ เมื่อสูดดมหรือสัมผัสจึงเป็นตัวกระตุ้นให้เกิดอาการแพ้ นอกจากนี้กลิ่นหอมของดอกบางชนิดที่มีน้ำมันหอมระเหย (Volatile Oil) ก็เป็นอีกปัจจัยที่ก่อให้เกิดภูมิแพ้กับผู้ที่มีความไวต่อสารเคมีหลายชนิด (MCS) ได้ ดังนั้นหลัก ๆ เลย คือ ให้หลีกเลี่ยงดอกไม้ที่มีละอองเกสรในอากาศจำนวนมาก หรือเลือกดอกไม้ที่กลีบดอกปิดปกคลุมเกสร หรือไม่มีเกสรโผล่ออกมาภายนอก และกลิ่นหอมน้อย ซึ่งเนื้อหานี้นำเสนอ 6 ชนิดดอกไม้ ดังนี้ครับ
ดอกแพนซี่
ดอกแพนซี่ (Pansy) หรือดอกหน้าแมว เป็นประเภทไม้ดอกล้มลุกขนาดเล็ก มีความสูง 10 – 20 เซนติเมตร ชอบแดดจัดปลูกง่าย มีกลิ่นหอมอ่อนๆ สามารถตกแต่งอาหาร ขนม และรับประทานดอกได้ ส่วนละอองเรณูที่หนาและเหนียวของดอก มีน้ำหนักเกินกว่าที่ลมจะพัดพาล่องลอยได้ จึงค่อนข้างปลอดภัยสำหรับผู้เป็นภูมิแพ้
ภาพ: schneiderbv
ดอกบีโกเนีย
ดอกบีโกเนีย มีถิ่นกำเนิดในภูมิอากาศแบบกึ่งเขตร้อนและเขตร้อนชื้น เป็นไม้ล้มลุกอายุหลายปี สามารถปลูกเป็นไม้คลุมดินหรือไม้กระถางก็ได้ ช่อดอกตัวผู้แยกจากช่อดอกตัวเมียแต่อยู่บนต้นเดียวกันจะผสมกันเองได้โดยไม่พึ่งพาแมลง จึงไม่ลอยตามอากาศและลมเท่าไหร่นัก ต้นดอกบีโกเนียยังปล่อยเกสรดอกไม้ในปริมาณที่น้อยมาก จึงจัดว่าปลอดภัยสำหรับผู้ที่แพ้เกสรดอกไม้
ภาพ: plantura.garden
ไฮเดรนเยีย
เป็นไม้พุ่มผลัดใบยืนต้น ซึ่งเป็นไม้ดอกที่ผลิตละอองเรณูได้ต่ำ ดอกจะบานสะพรั่งในช่วงฤดูร้อน ซึ่งช่วยหลีกเลี่ยงการผลิตละอองเรณูเพิ่มเติมในช่วงฤดูที่มีสารก่อภูมิแพ้สูง ไฮเดรนเยีย นั้นแม้จะเป็นไม้ดอกเมืองหนาว แต่ก็มีวิธีการปลูกให้เติบโตได้ดีในเขตร้อนชื้นอย่างเมืองไทยได้
เบิร์ดออฟพาราไดซ์
เบิร์ดออฟพาราไดซ์หรือปักษาสวรรค์ เป็นไม้พุ่มดอกสีสดใสที่เหมาะอย่างยิ่งสำหรับสภาพอากาศที่อบอุ่นและเขตร้อน เราจึงมักเห็นการปลูกดอกชนิดนี้ในสวนสไตล์ทรอปิคอล ดอกไม้ที่เป็นมิตรกับภูมิแพ้นี้จะไม่ผลิตละอองเกสรในอากาศ ซึ่งเหมาะสำหรับจัดสวนในผู้ที่เป็นโรคภูมิแพ้อย่างยิ่ง
ภาพ: gardenerspath
พิทูเนีย
พิทูเนีย เป็นไม้ดอกต่างประเทศที่ชอบพื้นที่ปลูกแสงแดดจัด ดอกมีขนาดใหญ่ กลีบดอกมีหลายสี ดอกส่งกลิ่นหอมจางๆ ซึ่งจะเด่นชัดมากขึ้นเมื่อดอกบานเต็มที่ อย่างไรก็ตาม เกสรดอกพิทูเนียไม่ถือเป็นสารก่อภูมิแพ้ สามารถแขวนไว้มองดูความสวยงามไกล ๆ จึงปลอดภัยสำหรับผู้ที่ชอบดอกสีสดใส
ภาพ : Pilat66/Getty Images
กระบองเพชร+ไม้อวบน้ำ
เพื่อหลีกเลี่ยงโอกาสที่จะดมกลิ่นและการสัมผัสละอองเกสร การหันมาปลูกแคคตัส ต้นกระบองเพชรที่ผลิตละอองเรณูน้อยกว่าพืชผลิดอกอื่นๆ หรือไม้อวบน้ำ ก็เป็นหนึ่งตัวเลือกที่ดี พืชตระกูลนี้ยังดูน่ารัก เลี้ยงง่ายต้องการการดูแลเพียงเล็กน้อยเท่านั้น
ภาพ: Buy Side from WSJ
อย่างไรก็ตาม เรายังไม่มีการยืนยันผลการทดสอบการแพ้แบบ 100 % สำหรับบางท่านที่มีความไวต่อสิ่งกระตุ้นมาก ๆ เมื่อปลูกแล้วอาจจะยังพบอาการแพ้ได้ จึงต้องสังเกตตัวเองเพื่อไม่ให้กระทบกับสุขภาพนะครับ ทั้งนี้ ยังสิ่งที่ต้องคำนึงถึงอีกเล็กน้อยคือ ดอกไม้และต้นไม้ยังมีสิ่งกระตุ้นอาการภูมิแพ้ดอกไม้ได้ไม่น้อยไปกว่าเกสรและกลิ่นดอกไม้ เช่น ยาง หนาม ขนรอบก้านดอกไม้ ยิ่งมีมากเท่าไรก็ยิ่งกระตุ้นให้เกิดอาการระคายเคืองมากขึ้นเท่านั้น ถ้าเป็นไปได้ควรหลีกเลี่ยงดอกไม้ที่มีสิ่งกระตุ้นเหล่านี้ด้วยนะครับ
