บ้านปลอดภัยแม้ไร้รั้ว

ในยุคที่ความเป็นเมืองมากขึ้นเรื่อย ๆ ผู้คนมากหน้าหลายตาจากหลายถิ่นฐานมารวมกันอยู่ในเมือง ความปลอดภัยเป็นอีกหนึ่งปัจจัยหลักสำคัญที่เจ้าของบ้านมักคำนึงถึง ซึ่งโดยปกติก็จะแก้ปัญหาด้วยการก่อรั้วสูง ๆ ทำผนังบ้านทึบ ๆ ซึ่งบางคนก็ไม่ชอบเพราะทำให้บ้านดูปิดตัวออกจากสิ่งแวดล้อม เป็นไปได้หรือเปล่าที่จะสร้างหน้าบ้านไม่ทึบแต่ไม่โปร่ง ฟังดูเหมือนเป็นโจทย์ที่ยากจะเข้าใจ แต่ถ้าถามสถาปนิกแล้วหล่ะก็ คำถามนี้ตอบได้ง่ายนิดเดียวครับ

ออกแบบ : psa studio
ภาพถ่าย : mariowibowo
เนื้อหา : บ้านไอเดีย

คลิกที่ภาพ เพื่อชมภาพขยายใหญ่

บ้านโมเดิร์นเป็นส่วนตัวด้วยระแนงไม้

บ้านเดี่ยวสองชั้นรูปทรงโมเดิร์นโฉบเฉี่ยวหลังนี้ มีจุดเริ่มต้นของกระบวนการออกแบบของโครงการนี้มาจากเรื่องของความปลอดภัย การอยู่ในพื้นที่ที่มีความหนาแน่นสูงในจาการ์ตา ประเทศอินโดนีเซีย ความปลอดภัยและความเป็นส่วนตัวกลายเป็นข้อกำหนดหลัก ๆ ในการสร้างบ้านไปก่อนปัจจัยอื่น ๆ แต่การปิดกั้นบ้านออกจากชุมชนนอกจากจะเป็นการตัดขาดจากเพื่อนบ้านแล้ว ยังทำให้ช่องทางการรับแสงและลมน้อยลงไปด้วย psa studio จึงออกแบบอาคารที่ดูเหมือนจะปิดและไม่ปิด ด้วยการทำฟาซาดเป็นเปลือกปกคลุมด้านหน้าด้วยโครงเหล็กติดไม้ระแนงเป็นซี่ ๆ เพื่อให้ผู้ใช้สามารถมองเห็นจากภายในบ้านไปสู่ด้านนอก ในขณะที่ปิดกั้นมุมมองจากภายนอกสู่ด้านใน และยังรับแสงและลมเข้ามาระบายอากาศภายในได้เป็นอย่างดี

หลังฉากไม้ที่ช่วยรักษาความเป็นส่วนตัวให้เจ้าของบ้าน เราจะเห็นว่าแสงสามารถส่องลอดเข้ามาสร้างมิติที่สวยงามบนพื้นและผนังภายใน สำหรับวัสดุที่ใช้ในการก่อสร้างแลตกแต่งบ้านหลังนี้ สถาปนิกเน้นความใกล้ชิดกับธรรมชาติ ในขณะเดียวกันก็ผสานกับวัสดุใหม่ ๆ ได้ดี อาทิ ปูยเปลือย อิฐบล็อกช่องลม อิฐแดง ไม้ กระจก และเหล็ก ซึ่งหากนำมาจัดวางเข้าด้วยกันอย่างพอเหมาะจะทำให้บ้านเต็มไปด้วยความอบอุ่น เก๋ และสดชื่นสไตล์บ้านเขตร้อน

การจัดลำดับความเป็นส่วนตัว เป็นอีกกลยุทธ์ที่นักออกแบบทำให้บ้านหลังนี้มีความปลอดภัยมากยิ่งขึ้น จากโรงรถที่ค่อนข้างโล่งมีผนังอิฐบล็อกช่วยระบายอากาศ และทำหน้าที่กั้นบังความเป็นส่วนตัวในอีกระดับ เมื่อเข้ามาสู่ตัวบ้านจะพบว่าการจัดเรียงพื้นที่ใช้งานกลับด้านจากบ้านอื่น ๆ คือแทนที่ห้องนอนจะอยู่หลังสุด กลับอยู่ฝนห้องด้านหน้าถัดจากโรงรถ จากนั้นคั่นด้วยทางเดินและสวนที่เปิดโล่งขึ้นสู่หลังคา ภายในเราจะได้เห็นการจัดแปลนที่แบ่งการใช้งานออกเป็นส่วน ๆ ตามความต้องการใช้งาน

เจาะโถงสูงใส่คอร์ทกลางบ้าน

การเล่นกับมวลอาคารที่มีทั้งทึบและโปร่ง สามารถให้ประสบการณ์เชิงพื้นที่ที่น่าสนใจและมีความเคลื่อนไหว การปรากฏตัวของสวนที่อยู่ระหว่างมวลและช่องว่างโถงสูง (double space) และช่องแสงสกายไลท์บนหลังคา ทำให้ความรู้สึกยกพื้นที่กลางแจ้งเข้ามาเก็บไว้ข้างใน ช่วยให้อากาศร้อนลอยตัวขึ้นสู่ที่สูงและระบายออกจากอาคารได้ดี ทุกพื้นที่ในบ้านจึงเต็มไปด้วยสภาวะสบาย

พื้นที่รอบ ๆ โถงสูงกลางบ้านยังใช้งานเป็นทั้งพื้นที่พักผ่อน ห้องนอน พื้นที่กิจกรรมที่เชื่อมต่อกับชั้นล่างได้ ช่วยเสริมสร้างความสัมพันธ์ของครอบครัวได้ด้วยในตัว

บ้านในบริบทของเมืองที่พื้นที่ติด ๆ กันจนแทบไม่มีพื้นที่จัดสวนรอบบ้าน ทำให้เกิดแนวคิดทางเลือกใหม่ ๆ ของบ้านเดี่ยวที่เหมาะกับสภาพอากาศเขตร้อนชื้นด้วย คือการแบ่งพื้นที่ว่างเปิดคอร์ทโล่ง (Courtyard House) แล้วจัดเป็นสวนตามจุดต่าง ๆ ของบ้าน เป็นการผสมผสานธรรมชาติ คน และบ้านเข้าด้วยกันอย่างแนบสนิท เพื่อช่วยสร้างบรรยากาศของการอยู่อาศัยให้ดีขึ้นแบบส่วนตัว ภายในบ้านที่สอดคล้องกับเงื่อนไขของวิถีชีวิตในปัจจุบัน

บ้านผนังกระจกเชื่อมธรรมชาติเข้าสู่บ้าน

ชั้นล่างหลังคอร์ทยาร์ทจัดแปลนแบบเปิด open plan รวมห้องนั่งเล่น ครัว และห้องรับประทานอาหารเอาไว้ด้วยกัน เพื่อให้ทุกคนในครอบครัวออกจากห้องส่วนตัวมาใช้ชีวิตร่วมกันได้ในจุดเดียว ผนังห้องเป็นกระจกใส ทำหน้าที่สร้างความเป็นสัดส่วนให้กับบ้านแต่ยังคงความโปร่ง ความใสของกระจกช่วยเบลอขอบเขตรับความสดชื่นจากต้นไม้ที่อยู่ข้างนอก และรับแสงที่ส่องสว่างจากด้านบนเข้าสู่พื้นที่ห้องด้วย

ขั้นมาสู่ชั้นสองยิ่งรู้สึกเหมือนกำลังใช้ชีวิตอยู่ใกล้ชิดท้องฟ้า เพราะสถาปนิกเปลี่ยนนิยมของหลังคาที่ต้องทึบกันแสงออกไป กลายเป็นหลังคาที่มีช่องแสงสลับลายตารางหมากรุก ให้แสงสว่างระหว่างวันลอดผ่านช่องโปร่ง ๆ เข้าสู่ตัวบ้านได้มากจนแทบไม่ต้องเปิดไฟฟ้าส่องสว่างในช่วงกลางวัน