สะพานข้ามน้ำมีหลังคา
“ถ้าชุมชนน่าอยู่ มีพื้นที่ประกอบอาชีพ มีใครอยากออกจากหมู่บ้านไปบ้าง ” คำถามนี้ ทำให้ประเทศจีนกำลังตื่นตัวเริ่มการฟื้นฟูประเทศในหลายๆ ทาง ทั้งสถาปัตยกรรม พื้นที่สาธารณะ ให้ดูดี มีสุขอนามัย และเป็นที่ยอมรับมากขึ้น ในปี 2023 ก็มีโครงการฟื้นฟูชนบทหลายๆ แห่ง อย่างเช่น โครงการ “Fengwu JI” หมู่บ้านที่ต้องเผชิญกับความท้าทายเหมือนกับชนบททั่วไป ทั้งประชากรวัยทำงานที่ไหลออกจากชุมชน ประชากรสูงอายุที่มากขึ้น และการอนุรักษ์อาคารโบราณที่มีอยู่เดิม เพื่อดึงดูดให้คนย้ายถิ่นฐานไปเมืองใหญ่น้อยลง จึงมีการใช้วิธีการต่างๆ เช่น การฟื้นฟูแบบจุลภาค และการสร้างวัฒนธรรมในชนบท เป้าหมายคือการส่งเสริมความพยายามร่วมกัน และฟื้นฟูชีวิตของผู้อยู่อาศัยเป็นวงกว้าง
ออกแบบ: IARA
ภาพถ่าย : Huien Song, Xinran Wu
เนื้อหา: บ้านไอเดีย
คลิกที่ภาพ เพื่อชมภาพขยายใหญ่
หมู่บ้าน Fengwu เมือง Biyang เขต Yixian เมือง Huangshan เป็นพื้นที่หมู่บ้านดั้งเดิมที่ได้รับการอนุรักษ์ไว้เป็นอย่างดีที่สุด ในมณฑลอานฮุยตอนใต้ จึงมีภูมิทัศน์ทางธรรมชาติที่อุดมสมบูรณ์และมรดกทางวัฒนธรรม เมื่อมีโครงการเสริมสร้างและฟื้นฟูชีวิตของผู้อยู่อาศัยในชุมชนเข้ามา จึงเริ่มโครงการย่อย คือ สะพานข้ามช่องทางน้ำเก่าที่สร้างขึ้นในช่วงทศวรรษ 1960 เพื่อการชลประทาน ซึ่งปัจจุบันถูกทิ้งร้าง สภาพแวดล้อมของทางน้ำเป็นธรรมชาติและเขียวชอุ่ม ทำให้เกิดเอกลักษณ์เฉพาะตัว ในขั้นตอนการออกแบบจึงใช้มุมมองการก่อสร้างแบบสากล ควบคู่กับทำการสำรวจพื้นที่และความคิดเห็นของชาวบ้านก่อนลงมือทำ
จากการพูดคุยกับชาวบ้าน ได้ข้อมูลว่าที่นี่เป็นหนึ่งความทรงจำของชุมชน คำว่า “ความทรงจำ” นี้ มีทั้งความทรงจำเกี่ยวกับการสร้างลงมือสร้างคูน้ำเก่าร่วมกัน และความทรงจำดีๆ ที่ได้เล่นรอบๆ คูน้ำในวัยเด็ก นอกจากนี้ ชาวบ้านยังได้บอกความต้องการพื้นที่รับประทานอาหารและหาพื้นที่ทำกิจกรรมแบบร่มๆ ในช่วงฤดูร้อนอีกด้วย ดังนั้นทีมงานจึงตัดสินใจเปลี่ยนทางส่งน้ำเดิมนี้ให้เป็นสะพานสาธารณะที่สะดวกสบายสำหรับการใช้ชีวิตประจำวัน และยังมานั่งเล่นทานอาหาร ชมวิวได้ด้วย
เพื่อรักษาความทรงจำร่วมกันของหมู่บ้านทีมงานจึงได้รักษาทางส่งน้ำดั้งเดิมเอาไว้ โดยคงโครงสร้างและร่องรอยของกาลเวลาที่ประทับไว้บนพื้นผิว ทั้งสะพานหินและเสาหินที่ใช้รองรับตัวสะพาน บนตัวสะพานเลือกใช้วัสดุไม้ การใช้ไม้ไม่เพียงแต่เป็นการแสดงความเคารพต่อประเพณีท้องถิ่นของสถาปัตยกรรม Huizhou แต่ยังช่วยเพิ่มความใกล้ชิดระหว่างโครงสร้างพื้นฐานใหม่และชาวบ้านอีกด้วย
” สะพานที่มีหลังคาคลุมบนท่อส่งน้ำ” ใช้ไม้ลามิเนตแนวขวาง (CLT) เป็นไม้ทางวิศวกรรม ซึ่งเป็นวัสดุใหม่ที่มีข้อดี เช่น มีความแข็งแรงมาก สามารถนำไปใช้เป็นโครงสร้างได้ และเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม โครงสร้างสะพานประกอบด้วยเสาไม้รูปตัว X ยึดด้วยน็อตสลักเกลียวขนาดใหญ่เรียงตัวกัน 19 ชุด แยกออกเป็นสองส่วนรองรับหลังคา ก่อให้เกิดรูปลักษณ์ที่เหมือนกระดูกที่เชื่อมโยงกับท่อระบายน้ำเก่า หลังคาแยกเป็น 2 ชุดเกยกันโดยใช้แผ่นวัสดุลูกฟูกน้ำหนักเบาวางอยู่บนโครงสร้างไม้
ภายในสะพานมีที่นั่งและเก้าอี้ปรับเอนได้ 2 แถว ให้ชาวบ้านมีทางเลือกในการพักผ่อนและชมวิวที่แตกต่างกัน ในแง่ของการก่อสร้าง ส่วนประกอบทั้งหมดของสะพานสามารถยกได้ด้วยแรงงานคน โดยไม่ต้องใช้เครื่องมือก่อสร้างขนาดใหญ่ เพื่อให้ชาวบ้านได้มาช่วยกันประกอบที่หน้างานได้ง่ายๆ เมื่อสร้างเสร็จสะพานแห่งนี้จะทำหน้าที่เป็นทางเดินข้ามน้ำ และเป็นสิ่งย้ำเตือนถึงประวัติศาสตร์ที่เฉพาะเจาะจงในหมู่บ้าน นอกจากนี้ยังเป็นพื้นที่สำหรับการดูแลและรวบรวมอนาคตของหมู่บ้าน เติมความมีชีวิตชีวาให้กับพื้นที่สาธารณะของหมู่บ้านเฟิงหวู่
แปลนสะพาน
