สร้างบ้านหลบแนวต้นไม้

เป็นธรรมดาที่คนเราย่อมไม่ต้องการให้มีอุปสรรคในการการใช้ชีวิตแต่ละวัน ถ้าวันนั้นทุกอย่างราบรื่นไม่มีสะดุดก็จะเป็นอีกหนึ่งวันที่ดีที่สุด การสร้างบ้านก้เช่นเดียวกัน ถ้าในที่ดินของเรามีรูปร่างสวยงาม ไม่มีเนินหรือหลุม รอบ ๆ ข้างวิวดีมองเห็นสิ่งสวยงามได้ถนัดตา ก็นับเป็นโชคดีของเจ้าของบ้าน แล้วถ้าในไซต์มีต้นไม้ขวางทิศทางในการสร้างอาคารล่ะ เราจะเลือกตัดทิ้งหรือเก็บเอาไว้ “บ้านไอเดีย” เชื่อว่ามีคนไม่น้อยตัดต้นไม้ทิ้งเพื่อขจัดอุปสรรค แต่ระยะหลัง ๆ พบว่าเจ้าของบ้านไม่น้อยที่เห็นคุณค่าของร่มเงาไม้ แล้วเลือกอยู่ร่วมกันอย่างสันติ โดยการยอมถอยก้าวหนึ่งปรับแบบให้บ้านเว้นระยะต้นไม้เอาไว้ให้อยู่อย่างเกื้อกูล

ออกแบบ : ARQLIQ arquitetura
ภาพถ่าย : Bruno Meneghitti
เนื้อหา : บ้านไอเดีย

คลิกที่ภาพ เพื่อชมภาพขยายใหญ่

โครงการนี้สร้างอยู่ใน JUIZ DE FORA ประเทศบราซิล พื้นที่ 200 ตารางเมตร สภาพก่อนสร้างบ้านเคยเป็นทุ่งที่มีต้นไม้อยู่ หัวใจของการออกแบบที่เจ้าของบ้านต้องการ คือ การรักษาต้นไม้ในที่ดินเอาไว้ให้ได้มากที่สุด ดังนั้นแผนผังบ้านจึงเป็นไปตามข้อจำกัดของโจทย์ที่ต้องวางแนวหลบต้นไม้ ถ้ามองจากด้านหน้าจะเห็นหน้าตาของบ้านเหมือนธรรมดาทั่วไป แต่ภายในแบ่งเป็น 2 อาคารวางแบบไม่ตั้งฉาก และทำการเปิดเชื่อมต่อแต่ละส่วนเพื่อให้มีความต่อเนื่อง

โมเดลบ้านจะเห็นภาพรวมของการจัดแปลนที่มีรูปร่างแปลกตา เน้นการโอบล้อมพื้นที่กลางแจ้งและต้นไม้เอาไว้ทุกด้าน

ในส่วนอาคารโรงจอดรถ ห้องใช้งานสาธารณะที่อยู่ส่วนหน้า จะใช้โครงสร้างพื้นคอนกรีตเสริมเหล็กทั่วไป ผนังก่ออิฐที่มีความแข็งแรงในการรับน้ำหนักแผ่นคอนกรีต แต่ในส่วนอาคารบางช่วงที่มีความยาวต่อเนื่องถึง 14 เมตร จะใช้วัสดุโลหะมาช่วยเพราะสามารถทำคานได้ยาวกว่า หลังคาบ้านโซนชั้นเดียวที่เป็นห้องนอนทั้งหมดเป็นแผ่นคอนกรีตที่แข็งแรงมากพอที่จะขึ้นไปนั่งเล่นเก็บวิวสบาย ๆ ได้

ลักษณะที่มุมเอียงของปริมาตรอาคารกระตุ้นให้ผู้คนรู้สึกสนใจเข้ามาในพื้นที่ อาคารกลุ่มก้อนแรกจะเลือกใช้กระจกใสเป็นส่วนใหญ่ทั้งประตูหน้าต่าง เพื่อรับแสงธรรมชาติ พร้อมกับเบลอขอบเขตภายในและภายนอกให้เสมือนเป็นพื้นที่เดียวกัน ความใสยังเปิดบ้านให้เป็นอิสระเชื่อมมุมมองออกไปชมพืชพรรณภายนอกได้อย่างแนบสนิท เมื่อผ่านโรงรถเข้าบ้านเราพบว่าตัวเองอยู่ที่ระเบียงบ้านขนาดใหญ่ จากนั้นจะมีประตูกระจกบานเลื่อนใส ๆ นำทางลงไปสู่พื้นที่ต้อนรับแขกที่ไม่ต้องเดินผ่านโถงทางเดินเหมือนบ้านอื่นๆ

จุดเด่นอีกประการของที่นี่คือ การทำพื้นที่ต่างระดับ จากด้านนอกจะเห็นว่าบ้านยกสูงจากพื้นมีบันไดให้ค่อย ๆ ก้าวขึ้นสู่ตัวบ้านหลายขั้น แต่เมื่อเข้าไปในบ้านกลับพบบันไดนำลงไปอีก ทำให้คาดเดาไม่ออกว่าจะมีอะไรรออยู่ในบ้าน

ตัวบ้านมีอยู่ 3 ระดับ ซึ่งเป็นไปตามความไม่สม่ำเสมอตามธรรมชาติของภูมิประเทศ ในชั้นแรกบริเวณโรงรถและระเบียง ซึ่งเป็นพื้นที่ขาเข้า จากนั้นระดับที่ 2 จะอยู่ต่ำลงมา 54 ซม. ในพื้นที่ของห้อง ห้องครัว และพื้นที่บริการ ระดับที่ 3 เริ่มตั้งแต่ห้องทำงานไปถึงห้องนอน ซึ่งแต่ละระดับจะมีบันไดเป็นตัวกลาง แต่สถาปนิกก็ใช้ขั้นบันไดนี้ให้เป็นประโยชน์มากกว่าการเดินขึ้นลง อาจจะนั่งเล่น นอนเล่น อ่านหนังสือ ชมวิว ได้หมด

พื้นที่ทั้งหมดของบ้านคิดไว้สำหรับการอยู่ร่วมกัน แต่ก็ต้องการความเป็นส่วนตัว ดังนั้นเราจึงเห็นการแบ่งอาคารเป็น 2 ส่วนหลัก คือ พื้นที่สาธารณะกับพื้นที่พักผ่อนส่วนตัว สถาปัตยกรรมส่วนหน้าทำหน้าที่เป็นพื้นที่บูรณาการในจุดเดียวรวมในห้องนั่งเล่น ห้องครัวและห้องทานข้าวเอาไว้ด้วยกัน จากนั้นจะมีพื้นที่ต่างระดับลงไปเป็นห้องทำงานอ่านหนังสือ แล้ว ๆ ค่อย ๆ ไหลไปยังเรือนห้องนอน

ในบริเวณนี้ทั้งหมดจะเต็มไปด้วยความโปร่งและสว่างจากแสงธรรมชาติที่ผ่านเข้ามาทางผนังและประตูกระจก รวมไปถึงช่องแสงที่อยู่ระหว่างผนังกับหลังคาที่ยกสูงมากกว่าบ้านทั่วไป ช่วยให้บ้านรับแสงได้จากด้านบน ซึ่งจุดนี้ทำให้เกิดมิติของลำแสงสวยๆ ในยามเช้าและค่อย ๆ เปลี่ยนทิศทางไปเรื่อย ๆ ในแต่ละช่วงของวัน บ้านจึงไม่ร้อนอย่างที่คิด

ด้วยการออกแบบบ้านที่ไม่เหมือนใคร ทำให้ทุกครั้งที่แขกมาเยือนจะได้พบกับสภาพแวดล้อมที่เห็นครั้งนั้นแค่ครั้งเดียว เพราะต้นไม้ในสวนจะแตกต่างกันไปในแต่ละฤดูกาล เมื่อธรรมชาติเปลี่ยนแปลงสภาพแวดล้อมก็เปลี่ยนตาม ฤดูใบไม้ผลิก็สดชื่น ฤดูใบไม้ร่วงก็เต็มไปด้วยไบไม้ที่ร่วงหล่น แต่บางช่วงก็ได้ผลไม้พร้อมเก็บเกี่ยวรับประทาน