ผนังซ่อนฟังก์ชันครัว

“ครัว” เป็นฟังก์ชันในบ้านที่บอกวิถีชีวิต ในแต่ละท้องถิ่นแต่ละบ้านก็จะมีวัฒนธรรมทำครัวไม่เหมือนกัน สำหรับบ้านไทยเดิมแถบชนบทมักจะแยกครัวไฟเอาไว้ต่างหาก เพราะเราใช้ครัวค่อนข้างหนักทั้งผัด แกง คั่ว ย่าง มีกลิ่นฉุนแรงบางครั้งควันไฟคละคลุ้ง หากอยู่ในตัวบ้านจะรบกวนการใช้ชีวิตและเลอะเทอะทำให้บ้านดูไม่น่าอยู่ อย่างไรก็ตาม ในบ้านยุคใหม่มีการปรับเปลี่ยนแนวคิดในการออกแบบให้ทุกพื้นที่ในบ้านสามารถโชว์ได้หมด โดยรวมครัวเข้าเป็นส่วนหนึ่งของพื้นที่ใช้สอยส่วนกลางด้วย ครัวจึงถูกออกบบมาให้ดูสวยงามน่าใช้ แต่ถึงอย่างนั้นบางครั้งงานครัวก็สร้างความยุ่งเหยิงทางสายตาและลดทอนความสวยงามแบบมินิมัลลิสต์ของครัวลงได้เหมือนกัน ซึ่งปัญหานี้ไม่ยากเพียงใช้วิธีแก้ปัญหาโดยการ “ซ่อนครัว” เพื่อให้บ้านเป็นระเบียบอยู่ตลอดเวลาเท่านั้นเองครับ

เนื้อหา : บ้านไอเดีย

ออกแบบ : Steven Vandenborre

เคยไหมที่มีคนแวะมาที่บ้าน แต่ในครัวยังมีจานกองโตที่ยังไม่ได้ล้าง ครัวรกเลอะเทอะ ทำให้บ้านหมดสง่าราศีไปในทันทีเลยใช่ไหมครับ ปัญหานี้จะหมดไปด้วยแนวคิดใหม่ ๆ ที่ออกแบบมาเพื่อเก็บครัวให้ดูเรียบร้อยอย่างรวดเร็ว คือ ผนังที่ซ่อนครัวเอาไว้เหมือนเป็นกล่องบิลท์อินที่สามารถปิด-เปิดได้ เมื่อเกิดสถานการณ์ฉุกละหุกก็เลื่อนมาปิดเอาไว้ก่อน ส่วนหน้าตากล่องซ่อนครัวจะเป็นอย่างไรบ้าง ตามไปชมภาพตัวอย่างกันเลยครับ

ครัวแรกนี้มาจากโครงการ JB House โดย IDIN Architects สถาปนิกของไทยเรานี่เองครับ มองจากภาพนี้อาจดูไม่ออกว่าครัวอยู่ตรงไหน ถ้าเลื่อนลงไปจะเห็นเฉลยว่าเคาน์เตอร์ครัว ตู้เย็น เตาอบ จะซ่อนอยู่หลังผนังไม้เรียบ ๆ ที่ต่อเนื่องกับพื้นที่ห้องทานข้าวและห้องนั่งเล่นพักผ่อน ซึ่งวิธีการจัดแปลนแบบนี้เรียกว่า open plan ทำให้พื้บ้านเกิดสเปซขนาดใหญ่ที่มีปฏิสัมพันธ์ถึงกันหมด แล้วยังยังรวมฟังก์ชันสำหรับเจ้าของบ้านร่วมกับต้อนรับแขกด้วย การปิดพื้นที่ครัวเอาไว้ในช่วงที่มีแขกมาเยี่ยมจะทำให้ผู้มาเยือนไม่รู้สึกว่ารุกล้ำพื้นที่ส่วนตัวมากเกินไป

เปรียบเทียบความรู้สึกระหว่างการเปิดกับปิดครัว เมื่อเลื่อนบานเปิดครัวออกแขกอาจรู้สึกว่ากำลังนั่งอยู่ในพื้นที่ส่วนตัวของเจ้าของบ้านมากเกินไป แต่หากปิดเอาไว้กลับเปลี่ยนบรรยากาศในบ้านเป็นอีกแบบหนึ่งในทันที

ตัวอย่างต่อไป เป็นการออกแบบห้องครัวขนาดกะทัดรัด 33 ตร.ม. โดย Studio Bazi ปกปิดครัวด้วยการทำบานไม้สูงจากพื้นจรดเพดานที่ดูเผินๆ เหมือนตู้เช่นกัน วิธีการออกแบบจะเหมือนครัวด้านบนคือ เริ่มต้นจากการวางตำแหน่งที่ต้องการแล้วเว้นให้เป็นช่องว่างให้มีความลึกพอดีกับความลึกของเคาน์เตอร์แต่บวกเพิ่มพื้นที่ว่างอีกเล็กน้อย ก่อนทำบานปิดบังไว้ด้านหน้า สิ่งเหล่านี้จำเป็นต้องมีการวางแผนล่วงหน้า เพื่อบีบอัดส่วนประกอบแต่ละชิ้นลงในบล็อกที่มีขนาดจำกัดอย่างแม่นยำ

แต่ละองค์ประกอบของห้องครัวได้รับการออกแบบเป็นพิเศษ มีเตาไฟฟ้า ซิงค์ล้างขนาดเล็ก ด้านข้างมีชั้นเก็บจาน ข้างล่างมีตู้เก็บของที่แอบซ่อนเขียงที่สามารถเลื่อนเข้าออกจากผนังได้สะดวกไม่เปลืองพื้นที่ ยิ่งไปกว่านั้นบานประตูที่ซ่อนครัวนี้ยังสามารถเปิดออกในแนวตั้งฉากกันสายตา กันควัน เพิ่มความเป็นส่วนตัว หรือจะพับเก็บออกไปด้านข้างก็ได้ ทำให้เจ้าของบ้านมีทางเลือกในการใช้งานห้องครัวมากขึ้น

ผนังซ่อนตู้บานไม้เปิดออกมาจะพบเคาน์เตอร์ครัวอยู่ด้านใน ส่วนตู้บานอื่น ๆ ก็ใส่ฟังก์ชั่นที่ต่างกันออกไป เพิ่มความน่าสนใจว่าเมื่อเปิดบานไหนจะเจออะไรอยู่ข้างหลัง เมื่อใช้งานในส่วนที่ต้องการเรียบร้อยแล้วก็ปิดบานเอาไว้ ไม่ต้องยก ไม่ต้องย้าย ไม่มีส่วนไหนยื่นออกมากีดขวางบนพื้นแนวนอน ทำให้พื้นที่ห้องโดยภาพรวมดูเรียบร้อย

ในอพาร์ทเมนท์ขนาดเล็ก การบริหารพื้นที่ที่ค่อนข้างจำกัดเพียงไม่กี่ตารางเมตรนั้นสำคัญมาก การทำผนังซ่อนครัวเป็นหนึ่งกลยุทธ์ในการพรางตาและเปิดพื้นที่ใช้งานให้เหมือนมีมากขึ้น ลองนึกภาพว่าหากครัวไม่มีบานปิดเอาไว้การใช้พื้นที่ทำกิจกรรมจะรู้สึกว่าต้องเว้นช่วงตรงนี้ไปเล็กน้อย เพราะติดส่วนเคาน์เตอร์ครัว แต่ถ้าปิดบานเรียบสามารถวางโต๊ะเก้าอี้สำหรับนั่งประชุม ทำรายงาน หรือวางเตียงนอนก็โล่งสบายกว่า

ออกแบบ : Ashari Architects

รูปแบบของบานตู้หรือผนังซ่อนครัวนี้สามารถทำได้หลากหลาย แต่ละแบบก็มีข้อดีต่างกัน การเลือกติดตั้งแบบไหนก็ต้องพิจารณาตามความเหมาะสมของพื้นที่ ลักษณะการใช้งาน ความชื่นชอบส่วนตัว รวมไปถึงงบประมาณในการใช้งานด้วย อาทิ บานตู้แบบบานเฟี้ยมเปิดออกพับเก็บด้านข้าง บานตู้แบบ pocket door เลื่อนเก็บเข้าในช่องผนังด้านข้าง บานแบบเลื่อน 2 รางหรือ 3 ราง หรือที่มีกลไกไฮโดรลิกเปิดขึ้นด้านบน