บ้านเขตร้อนชื้น ประยุกต์ตามหลักศาสนา
เราเชื่อว่าเมื่อมีคนที่ชอบบ้านแบบเส้นสายเรียบง่าย คม ชัด ลุคมินิมอล ก็ต้องมีสักคนที่กลับกัน คือ ชอบความซับซ้อนยุ่งเหยิง เพื่อให้บ้านมีมิติที่ดูลึกลับ น่าค้นหา หรือน่าสนุก เหมือนบ้านหลังนี้ในประเทศอินโดนีเซีย ที่เพียงแค่มองจากภายนอกก็รับรู้ได้ถึงความสูง ต่ำ ซอก มุม หลังคาที่เป็นเส้นหยัก ทำให้บ้านดูพริ้วไหลลื่น จนอยากเข้าไปสำรวจให้ใกล้เข้าไปอีกนิดว่าภายในบ้านจะซ่อนสิ่งที่น่าสนใจอะไรเอาไว้อีก
ออกแบบ : Ismail Solehudin Architecture
ภาพถ่าย : Mario Wibowo
เนื้อหา : บ้านไอเดีย
คลิกที่ภาพ เพื่อชมภาพขยายใหญ่
เจ้าของบ้านหลังนี้มาหา Ismail Solehudin Architecture พร้อมกับคำโจทย์ที่ค่อนข้างเจาะจงในการออกแบบ ประการแรก เจ้าของพยายามนำค่านิยมอิสลามมาใช้ในชีวิตประจำวัน จึงต้องการบ้านที่รองรับพื้นที่ละหมาดได้สำหรับทั้งครอบครัวใหญ่ของพวกเขา เนื่องจากบริบทในขณะนั้นพวกเขาไม่สามารถไปมัสยิด เพราะผลกระทบจากการระบาดของโควิด ประการที่สอง ความสนใจในรูปทรงและความหมายของ Joglo ซึ่งเป็นรูปแบบของหลังคาแบบบาหลีที่ซับซ้อนที่สุด ประการที่สาม พวกเขาชอบการออกแบบที่ดูซับซ้อนของสถาปนิกเอง
เปรียบเทียบให้เห็นชัดๆ ระหว่างภาพบน เป็นหลังคาบ้าน Joglo จากบ้านพื้นถิ่นแบบดั้งเดิมของชาวชวาที่มีสถานะทางสังคมและเศรษฐกิจสูง ซึ่งลักษณะเด่นจะมีส่วนที่สูงชันขึ้นไปตรงกลางเหมือนปล่องเกือบจะก่อตัวเป็นปิรามิด และใช้กระเบื้องดินเผาที่เป็นลอน ส่วนภาพล่างคือหลังคาที่ทำใหม่ในรูปทรงที่ใกล้เคียง แต่ทำซ้ำหลายจุด ใช้วัสดุมุงหลังคาสมัยใหม่สลับกับการใส่หลังคาโปร่งใสและมีหน้าต่างสำหรับรับแสงเพิ่ม
จากภายนอกว่าแปลกแล้ว เข้ามาสู่ภายในก็มีเรื่องให้แปลกใจต่อ กับการออกแบบห้องต่างๆ ในส่วนหน้าบ้าน ซึ่งปกติแล้วจากโรงรถโล่งๆ เข้ามาเรามักจะเห็นห้องสี่เหลี่ยมที่อาจจะเป็นส่วนของพื้นที่รับแขกหรือนั่งเล่น แต่บ้านนี้จะเป็นเหมือนการวางกล่องคอนกรีตซ้อนกัน มีกล่องเล็กกล่องใหญ่วางเหลื่อมเห็นเหลี่ยมมุม ตกแต่งด้วยอิฐโชว์แนว ดูเหมือนปราสาทในสวนสนุก
ทางเข้าสู่ตัวบ้านมีความหลากหลายทั้งวัสดุ ผิวสัมผัส และรูปทรงเส้นสาย ไม่ว่าจะเป็นผิวเรียบเย็นของคอนกรีตที่ตัดกับ texture ของอิฐโชว์แพทเทิร์นวางสลับลาย พื้นทางเดินและประตูไม้ Arch โค้งที่วางรับกันเหมือนเป็นเงาที่ทอดยาวตกกระทบบนพื้น ผนังอิฐช่องลมเป็นรูพรุน และเส้ยหยักของกระเบื้องหลังคาที่นำมาใช้ตกแต่งผนังด้วย
ความท้าทายที่สำคัญคือการออกแบบอยู่ที่ จะสามารถรองรับการใช้งานในพื้นที่จำกัดได้อย่างไร การตีความให้อาคารดูทันสมัยจากการอ้างอิงแบบบ้านดั้งเดิม และทำให้การออกแบบของเราสอดคล้องกับรสนิยม ความเชื่อ ของอยู่อยู่อาศัย ตามชื่อในคอนเซ็ปการออกแบบ “ความฟุ้งซ่าน” คือสิ่งหรือการกระทำที่ทำให้เสียสมาธิ แต่บ้านหลังนี้กลับต้องการสมาธิ ทีมงานจึงเลือกใช้การลดรายละเอียดบางอย่างลง เลือกวัสดุผสมผสานความทันสมัย ส่วนที่ถูกรบกวนจะอยู่ที่การหมุนทิศทางห้องหลักเพื่อให้สามารถหันไปทางทิศกิบลัต (ทิศที่หันไปสู่กะอ์บะฮ์ในมัสยิดศักดิ์สิทธิ์แห่งนครมักกะฮ์ ) ซึ่งเป็นการออกแบบที่เป็นทางออกสำหรับความต้องการพื้นที่สำหรับกิจกรรมทางศาสนา
จากจุดประสงค์หลักคือบ้านหลังนี้สร้างขึ้นเพื่อตอบสนองความต้องการสำหรับการสวดมนต์ร่วมกันกับครอบครัวใหญ่ ที่สามารถเข้าถึงผู้คนจำนวนมากได้ในคราวเดียว เพื่อตอบสนองต่อปัญหานี้ เราจึงเห็นการวางห้องในชั้นล่างในเหลี่ยมมุมแปลก ๆ เข้ามาข้างในสถาปนิกจะจัดห้องส่วนกลาง คือ ห้องครอบครัว พื้นที่รับประทานอาหาร ห้องครัวแบบเปิดโล่ง เชื่อมต่อโดยตรงกับห้องละหมาด และด้วยการใช้กระจกเป็นตัวช่วยเบลอขอบเขตระหว่างห้อง บ้านจึงสามารถตอบทุกโจทย์ได้โดยไม่ทำให้รู้สึกว่าทิศ มุม และรูปทรงของแต่ละฟังก์ชันเกิดข้อจำกัดใดๆ
ในโซนแพนทรีครัว ห้องนั่งเล่น และห้องทานอาหาร วางเรียงกันออกไปทางส่วนหลังของบ้าน โดยมีประตูบานเฟี้ยมเปิด-ปิด เพื่อเชื่อมต่อหรือปิดกั้นพื้นที่ได้ตามสถานการณ์ ส่วนที่เหลือของพื้นที่สร้างอาคารจะเป็นพื้นที่สีเขียว สวน สระว่ายน้ำ ที่เป็นแหล่งระบายอากาศและแสงธรรมชาติที่กลมกลืนกับภายในบ้าน ทำให้พื้นที่ส่วนกลางนี้ดูเหมือนพื้นที่ภายนอกที่มีร่มเงา การตกแต่งทำให้รู้สึกว่ากำลังอยู่ในร้านอาหารหรู ๆ ในพูลวิลล่า ที่จำลองบรรยากาศการทานอาหารนอกบ้านพร้อมความเย็นสบายจากสระว่ายน้ำขนาดใหญ่ ให้สมาชิกในบ้านได้แหวกว่ายเย็นสบายในช่วงฤดูร้อน
ห้องนอนชั้นล่างหันหน้าต่างเข้าสู่วิวสระน้ำ เมื่อไหร่ที่อยากได้ไอเย็นจากน้ำก็แค่ผลักหน้าต่างโค้งๆ บานใหญ่ให้เปิดกว้าง แล้วนั่งเล่นสบายๆ ที่เบย์วินโดว์ หรือจะใช้เป็นช่องทางลัดสำหรับก้าวขามออกไปยังสระว่ายน้ำก็ไม่ผิดกติกาแต่อย่างใด
ในใจกลางบ้านชั้นล่างจะมีบันไดวนพาขึ้นมาสู่ชั้นสอง ซึ่งตรงโถงบันไดนั้นจะเป็นส่วนที่มีช่องแสง เพื่อรับความสว่างจากธรมมชาติให้ส่องเข้าไปจากด้านบน นอกจากนี้ยังมีช่องทางอื่นๆ อาทิ โถงสูงข้างๆ ประตูหน้าบ้านที่เจาะทะลุขึ้นมาถึงชั้นบน ตรงส่วนนี้จะติดตั้งเปลนอนเล่นสานจากเชือกใยยักษ์เอาไว้นอนเล่นนั่งเล่นได้ด้วย และอักจุดที่ทั้งรับแสงและเปิดออกระบายอากาศ คือ ห้องโถงกว้างๆ ที่เปิดออกสู่สนามหญ้าที่จัดเอาไว้บนชั้นสอง
รูปลักษณ์อาคารที่โดดเด่นด้วยหลังคามุงด้วยกระเบื้องดินเผา ซึ่งเป็นที่คุ้นเคยในสังคมอินโดนีเซีย และเป็นวัสดุที่เหมาะสมกับสภาพแวดล้อม สภาพภูมิอากาศในท้องถิ่นแบบร้อนชื้นที่ tropical นำมารวมกับวัสดุในท้องถิ่นอื่นๆ ได้แก่ อิฐเปลือย ปูนเปลือย หินธรรมชาติ ไม้ตกแต่งภายนอกที่ต่อเข้าภายในบ้าน งานจักสานที่ตกแต่งภายใน ให้อารมณ์แบบบาหลีที่ปรับเปลี่ยนให้มีความร่วมสมัยมากขึ้น
บ้านไอเดียแชร์ไอเดีย : สำหรับบ้านในเมืองใหญ่ของอินโดนีเซียจะมีความคล้ายกับบ้านในเวียดนาม ตรงที่บ้านจะค่อนข้างติดกันโดยแทบไม่มีพื้นที่ระยะย่นด้านข้าง ซึ่งจะมีผลให้บ้านไม่ได้รับแสงและลมอย่างเพียงพอจากด้านข้าง ภายในบ้านจึงมืด ทึบ และการระบายอากาศไม่ค่อยดี จึงต้องหาพื้นที่ใส่ช่องแสง ช่องลมเป็นช่องทางให้บ้านหายใจและรับแสงเข้าไปลดความชื้นสร้างสภาวะสบาย วิธีหนึ่งที่ได้ผลดีคือ การเปลี่ยนวัสดุบนหลังคาเป็นแบบโปร่งแสงในบางจุดทำเป็นช่องแสงสกายไลท์ รับแสงเข้ามาจากด้านบนแทน ในส่วนผนังบ้านข้างหน้าข้างหลังหรือจุดที่สามารถเปิดได้ ใช้การติดตั้งบานเฟี้ยม บานเลื่อนกระจกขนาดใหญ่ก็จะเปิดรับลมได้มากขึ้น |
แปลนบ้าน
