บ้านไม้ใต้ถุนสูง

ที่ไหนๆ ในโลกใบนี้ก็สามารถเป็นพื้นที่ถูกน้ำท่วมได้เช่นกัน ไม่เฉพาะในประเทศไทยเท่านั้น แม้แต่ในประเทศสหรัฐอเมริกาหรือในญี่ปุ่ ก็มีพื้นที่ที่น้ำท่วมถึง แต่เราไม่ค่อยได่เห็นเห็นภูมิปัญญาการสร้างสถาปัตยกรรมใต้ถุนสูงที่ดูคล้ายกับบ้านเราเท่าไหร่นัก หรือจะเรียกว่าไม่เคยเห็นเลยก็ว่าได้ เมื่อบอกว่าบ้านที่เราจะพาไปชมวันนี้เป็นบ้านใต้ถุนสูงในญี่ปุ่นจึงออกจะแปลกใจอยู่ไม่น้อย แถมบ้านนี้ยังใช้โครงสร้างเสาไม้ในลักษณะที่แปลกออกไปแบบที่เราไม่เคยเจอมาก่อน ส่วนรายละเอียดของบ้านจะเป็นอย่างไรต้องลองตามไปดูกันครับ

ออกแบบ : FT Architects
ภาพถ่าย : Shigeo Ogawa
เนื้อหา : บ้านไอเดีย

บ้านพื้นที่ 82 ตร.ม.หลังนี้ เป็นของศาสตราจารย์ Reihito Nakatani และ Waseda University  นักวิจัยด้านประวัติศาสตร์สถาปัตยกรรม สร้างในจังหวัดอิบารากิ ประเทศญี่ปุ่น โจทย์คือให้สร้างบ้านไม้ทรงสูงที่ข้างล่างสวยงาม โดยใช้ไม้เป็นวัสดุก่อสร้างแบบดั้งเดิมในญี่ปุ่น และสามารถใช้งานได้จริงสำหรับหนีภัยธรรมชาติ เช่น น้ำท่วม ทีมงานนึกภาพบ้านใต้ถุนสูงที่มีชั้นล่างที่สวยงามไม่ออก เจ้าของบ้านจึงนำแบบบ้านไร่ในอินโดนีเซียที่เขาค้นคว้ามาเป็นตัวอย่าง ร่วมกับพิจารณาองค์ประกอบรอบข้างที่ตั้งอยู่ริมทะเลสาบขนาดใหญ่ พร้อมทิวทัศน์ทุ่งนาเขียวๆ ทางทิศใต้ และทางรถไฟที่อยู่ไกลออกไป ผลลัพธ์ออกมาเป็นบ้านยกสูง มองไกล ๆ จะเห็นบ้านทรงสี่เหลี่ยมหลังคาแหลมตรงกลางสีน้ำตาลเข้มลอยตัวอยู่อย่างโดดเด่น ดูเผินๆ เหมือนบ้านในอินโดนีเซีย

คลิกที่ภาพ เพื่อชมภาพขยายใหญ่

บ้านนี้มีชื่อโปรเจ็คว่า stilt house หรือที่แปลเป็นไทยได้ว่า “บ้านบนไม้ค้ำ” ซึ่งมาจากลักษณะเด่นของตัวบ้านที่ยกสูงขึ้นเหนือพื้นดินบนเสาบ้านที่มีลักษณะแปลกกว่าที่เคยเห็น คือไม่ใช่เสาตรง ๆ แบบเสาเดี่ยวๆ แต่ใช้วิธีการวางเสา4 ต้นเป็นต้นหลัก แล้วเพิ่มส่วนประกอบของเสาไม้ชิ้นอื่นๆ ที่วางทแยงมุมค้ำยันซึ่งกันและกัน เป็นการกระจายความเครียดจากข้อต่อและทำให้เรียบง่าย แต่ในขณะเดียวกันก็มีความแข็งแรงพอที่จะรองรับน้ำหนักของตัวบ้านได้ ตัว

บ้านที่ถูกยกสูงทำให้ได้วิวชนบทที่กว้างและไกลขึ้น อีกทั้งยังสามารถใช้พื้นที่ข้างล่างสำหรับจอดรถ นั่งเล่นรับวิวรับลมชิลๆ และมีทางให้น้ำผ่านได้ในกรณีที่มีน้ำหลากในอนาคต

จากบันไดภายนอกบ้านที่ทำจากเหล็กนำทางขึ้นมาจะพบกับส่วนของ engawa หรือระเบียงแบบญี่ปุ่นดั้งเดิมในรุปแบบที่ทันสมัยขึ้นจากวัสดุที่ใช้ เอาไว้สำหรับนั่งเล่นชื่นชมทิวทัศน์  โดยที่ไม่ต้องห่วงฝนและแดดเพราะมีหลังคากันสาดกว้างๆ ยื่นออกมาคลุม และมีประตูบานสไลด์เปิดออกได้กว้าง ทำให้บ้านเปิดรับวิสัยทัศน์ ลม แสง ได้เต็มที่ เหมือนไม่มีผนัง และสามารถเลื่อนปิดได้ในวันที่อากาศไม่เป็นใจและต้องการความเป็นส่วนตัว

แผนผังในบ้านจะจัดเป็นรูปร่างตารางทั้งหมด 9 ช่อง แต่ละช่องจะมีฟังก์ชันของตัวเอง โดยที่จะเหลือพื้นที่ใช้สอยส่วนกลางขนาดใหญ่เอาไว้ตรงกลาง ล้อมรอบด้วยเสาสี่ต้นและขาเสาที่ค้ำยันกันในแนวทแยง ซึ่งโครงสร้างเสาและคานทั้งหมดจะแสดงเป็นไม้เปลือย ๆ ไม่มีผนังและประตูกั้น แบบที่เรียกว่า Shinkabe ฟังก์ชันหลัก ๆ ภายในบ้านจึงรักษาการเชื่อมต่อทางสายตาและความรู้สึกเปิดกว้างไม่ปิดสนิทเหมือนการใส่พาร์ทิชันหรือผนัง

เสาไม้ท่อนใหญ่ที่ค้ำยันกันอยู่นี้ ถูกปรับประยุกต์ใช้งานเป็นชั้นวางได้ด้วย ซึ่งเป็นอีกหนึ่งการใช้ประโยชน์จากโครสร้างบ้านให้ใช้งานได้สูงสุด เพียงแต่ในสายตาของคนที่ชินกับการอยู่บ้านแบบเสาเดี่ยวๆ เรียงตรงๆอาจจะรู้สึกว่าเสาแบบนี้กินเนื้อที่และขวางการสัญจรพอสมควร

แปลนบ้าน

• Facebook
• Twitter
• Line