ปรับปรุงอาคารเก่า

ถ้าเป็นอาคารเก่าหลายสิบปี แม้จะมีคุณค่าทางสถาปัตยกรรม หากอยู่ในบ้านเราอาจถูกรื้อทิ้ง เพราะการดูแลรักษาและการบูรณะต้องใช้งบประมาณและความเข้าใจสูง แตกต่างจากประเทศออสเตรเลียหรือญี่ปุ่นที่จะพยายามคงภูมิปัญญาดั้งเดิมเอาไว้ให้ได้มากที่สุด อย่างเช่นโครงการ  TETUSIN DESIGN RE-USE OFFICE นี้ เป็น Home Office ของสถาปนิก  Yuto Hirase และ Yuko Hirase แห่ง yHa สร้างขึ้นหันหน้าไปทางศาลเจ้า Hakozaki ในเมืองฟุกุโอกะ ประเทศญี่ปุ่น ความน่าสนใจอยู่ที่อาคารเป็นสถาปัตยกรรมเก่าในสไตล์ตะวันตกที่ถูกเชื่อมโยงเข้ากับสถาปัตยกรรมใหม่อย่างน่าประทับใจ ดูเหมือนงานศิลปะชิ้นใหญ่ที่เกิดจากการตัดอาคารออกเป็นสองส่วน ให้ยังคงเห็นเค้าเดิมและเติมลมหายใจใหม่ ๆ ลงไปอย่างมีชีวิตชีวา

ออกแบบ : yHa architects
เนื้อหา : บ้านไอเดีย

ทีมสถาปนิกและลูกค้ากำลังทำงานเกี่ยวกับการอนุรักษ์ และการใช้ประโยชน์ของอาคารประวัติศาสตร์บนที่ตั้งของวิทยาเขตเดิม ซึ่งกำลังถูกย้ายจากมหาวิทยาลัย ด้วยความกลัวว่าจะถูกรื้อถอนและสูญเสียส่วนประวัติศาสตร์ของมหาวิทยาลัยไป ลูกค้าและสถาปนิกต้องการการรักษาสมบัติทางวัฒนธรรมนี้ไว้ จึงตัดสินใจนำส่วนต่าง ๆ ของอาคารมาสร้างใหม่บนพื้นที่อื่นที่อยู่ห่างออกไป 800 เมตร ซึ่งการซ่อมแซมจะไม่เหมือนการรีโนเวทบ้านทั่วไป เพราะจะถูกดูแลอย่างเข้มงวดตามร่องรอยเดิม ไม่ว่าจะเป็นส่วนประติมากรรม  อาทิ เสา ฯลฯ ที่มีความเฉพาะในสถาปัตยกรรมตะวันตก ผนัง ประตู หน้าตาง รูปทรงหลังคา แล้วนำมาเชื่อมโยงคุณค่าทางประวัติศาสตร์กับสถาปัตยกรรมใหม่

สถาปนิกมีคิดว่าจำเป็นต้องคำนึงถึงสามสิ่งที่สำคัญ ในขณะที่ปรับให้เข้ากับสภาพของไซต์ ได้แก่ ‘ความทรงจำของเมือง’ ของส่วนด้านหน้าอาคาร ‘ความทรงจำเชิงพื้นที่’ ของบันได และ ‘ความทรงจำด้านวัสดุ’ แต่แทนที่จะรักษาอาคารไว้อย่างสมบูรณ์ บทสรุปกลับออกมาเป็นการคงโครงสร้างส่วนหน้าอาคารไว้ครึ่งหนึ่ง แล้วปรับปรุงทาสีใหม่โดยใช้ชุดสีเดิม หลังคาเปลี่ยนวัสดุให้ทันสมัยแทนที่ของเก่าที่ผุพัง อีกครึ่งหนึ่งแทนที่โครงเหล็กที่เติมเต็มเส้นสายของตึกให้สมบูรณ์ และการปรับเปลี่ยนภายในเท่าที่จำเป็น

โมเดลอาคาร จะเห็นโครงสร้างของตึกเก่าและส่วนที่ต่อเติมเข้าไปอย่างชัดเจน

สถาปนิกตีความปริมาตรของอาคารประวัติศาสตร์ใหม่ว่าเป็น “ของจริง” ที่เป็นอาคารครึ่งหนึ่ง และสร้างความรู้สึกว่างเปล่าที่มีโครงเหล็กเป็นส่วนของ “จินตนาการ” อีกครึ่งหนึ่ง เพื่อสร้างองค์ประกอบที่ตัดกัน โครงเหล็กทำให้ได้ภาพสามมิติที่มาเติมอีกด้านของอาคารที่ครบถ้วน แม้จะเป็นโครงเปล่าแต่เส้นสายกลับช่วยให้รู้สึกว่าตัวอาคารไม่ได้ขาดหายไป

ภายใน มีฟังก์ชันสำหรับการใช้งานเป็นแบบ mixed-use เป็นส่วนออฟฟิศและส่วนของบ้าน ที่ประกอบด้วยห้องครัว ห้องน้ำ ห้องนอนตามปกติ แต่การตกแต่งจะเน้นให้ความรู้สึกถึงความแตกต่างของเวลา เช่น โครงแบบเก่าที่วางติดกับวัสดุก่อสร้างใหม่ ซึ่งทีมงานให้ความหมายแบบหลายชั้นและพยายามส่งต่อความทรงจำผ่านวัตถุ ให้องค์ประกอบหลายอย่างที่ต่างช่วงเวลามาอยู่ร่วมกัน เช่น ประตูหน้าต่างเก่า มือจับ ชั้นวาง ท่อเหล็ก นำมาจับคู่กับผนังกระจก แผ่นโลหะ ผนังเบา ที่เป็นวัสดุใหม่ๆ แต่วิธีนำเสนอทำให้ดูร่วมสมัย ใครที่ไม่ชอบบ้านเก่าก็อาจจะรู้สึกหลอนเล็ก ๆ

อีกหนึ่งตัวอย่างการผสานรวมกันของความทรงจำเก่าและใหม่อย่างเคารพ คงจะเป็นบันไดที่ของเดิมเป็นไม้สีเข้มแกะสลักหัวเสารูปทรงเรขาคณิตดูคลาสสิค แต่ในส่วนที่ปรับปรุงใหม่จะเป็นไม้สีดิบ ๆ ธรรมชาติ นำมาประกอบเข้าด้วยกัน แต่ไม่ทำสีใหม่ทั้งหมด ตั้งใจที่จะให้เห็นสิ่งที่เคยเป็นพร้อมๆ กับส่วนที่เติมเข้าไปใหม่ จะได้ไม่ลืมว่าความทรงจำเดิมเป็นอย่างไร

หากเงิยหน้าขึ้นไปเหนือบันได จะเห็นว่าหลังคาบ้านเป็นผ้าเต็นท์สีขาวโปร่งแสง ช่วยเติมแสงที่นุ่มนวลภายในบ้านช่วงเวลากลางวัน ขณะที่เวลากลางคืนภายนอกหลังคาจะกระจายแสงสีส้มสวยงามราวกับโคมไฟกระดาษขนาดใหญ่ ซึ่งในช่วงเทศกาลบริเวณนี้ มีแผงลอยประมาณ 500 แห่งที่มีเต็นท์สีขาวเรียงรายตลอดแนวทางเข้าศาลเจ้าฮาโกซากิกุ บ้านนี้จึงสร้างบรรยากาศรวมในการสร้างวัฒนธรรมใหม่ที่ชาวเมืองมารวมตัวกันได้อย่างแนบเนียน เป็นการสร้างลมหายใจใหม่ๆ ให้กับอาคารเก่าได้อย่างแท้จริง

แปลนบ้าน

• Facebook
• Twitter
• Line